Türkiye’de birinci kere 2002 yılında ölümlere neden olan KKKA hastalığı, 2003 Mayıs ayında kayıtlara geçti. Tokat’ta SSK hastanesinde hemşire olarak çalışan Esra Demir (27) ile akabinde 6 kişinin vakit aralıklarıyla vefatı üzerine olaylardan alınan bilgilerin Fransa’daki Pasteur Enstitüsü’nün laboratuvarına gönderilmesiyle, hastalığın, ‘Kırım Kongo Kanamalı Ateşi’ olduğu belirlendi.
Sağlık Bakanlığı, hastalığın ismini, 30 Aralık 2003’te valiliklere duyurdu. Hastalığın kırsal kısımlarda, ‘Hyalomma’ çeşidi kenelerden insanlara bulaştığı belirlendi. Ekseriyetle Orta Anadolu ve Karadeniz vilayetlerinin bir kısmında görülen hadiseler, her yıl ilkbaharda havaların ısınması ve kene popülasyonunun uyanmasıyla başlıyor.
Bu yıl da baharla birlikte hastanelerde olay sayılarında artış görüldü. Ortalarında SCÜ’nün de bulunduğu şura tarafından aşı geliştirmek için başlatılan çalışmalarda ise geride kalan 20 yılda şimdi istenen sonuca ulaşılamadı. 2023 yılı başlarında bitmesi beklenen çalışmalardan şu ana kadar sonuç çıkmadı.
“AŞI ÇALIŞMALARI İSTEK ETTİĞİMİZ SEVİYEYE GELMEDİ”
SCÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Bakır, aşı çalışmalarını anlatarak, “Dünya Sıhhat Örgütü ve dünyanın birçok ülkelerinde corona virüs aşısına kaynak ayrıldı ve süratli bir formda aşı geliştirildi. Natürel ki burada da çalışmalar var. Şu ana kadar yapılan çalışmalar dilek ettiğimiz seviyeye gelmedi lakin ben aşı için umutluyum. Lakin biraz daha hızlandırmak gerekiyor. Bunun için de yatırım yapmak gerekiyor. Şu anda Faz-1, Faz-2 dediğimiz basamakta çalışmalar var. Bizim ülkemizde bilindik çalışmalar yapan yerler var. Bizim üniversitemizde de yurt dışı temaslı çalışmalar var. Umarım en kısa vakitte kaynak sağlanır ve kâfi, uygun bir aşı uygulanabilir bir hale gelir” dedi.
“BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIF OLANLARI ETKİLİYOR”
Hastalığın zayıf bağışıklığa sahip olanlarda vefatla sonuçlanabildiğini belirten Prof. Dr. Bakır, keneyle temasta hastaneye erken müracaatın değerli olduğunu vurgulayarak, “Kene şayet erken tespit edilirse bunun uzaklaştırılması gerekiyor. Bilhassa de kenelerin sevdikleri alanların dikkatli bir halde denetim edilmesi, bedende görülürse erken çıkarılması gerekiyor. Doğal bu çıkarılması süreci sırasında da ekseriyetle vatandaşlar, ‘Bir sıhhat kuruluşuna mı gidelim, biz mi çıkartalım’ biçiminde düşünebiliyorlar. Keneyi çıkarırken çıplak elle yapmamaları, keneyi patlatmadan tek atakta çıkarmaları kâfi oluyor ancak çıkartamayacaklarsa sıhhat kuruluşlarına başvurabilirler. Vatandaşların bu süreçten sonra ellerini yıkamaları, kenenin tutunduğu bölgeyi bir dezenfektanla silmeleri de gerekiyor. Bu olaylarda bağışıklık sistemi değerli. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar yahut öteki organ ve sistemlerle ilgili hastalıkları daha çok olumsuz etkileniyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Bakır, olaylarda can kayıplarının ekseriyetle vaktinde müracaat yapılmamasıyla bedende kanamaların başlaması ve bunun durdurulamamasından kaynaklandığını lisana getirdi.