Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lider Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Komite üyeleri Johannes Hahn ve Didier Reynders, Brüksel’de, Macaristan’ın çeşitli AB fonlarından faydalanmasıyla ilgili alınan karara ait basın toplantısı düzenledi.
Macaristan’ın AB Komitesi’ne sunduğu kurtarma programı planını olumlu değerlendirdiklerini belirten Dombrovskis, “Macaristan’ın ilgili düzenlemenin bütün şartlarını karşılayan sağlam bir ıslahat ve yatırım programı var.” dedi.
“Plan onaylandı fakat bu evrede uygulanması değerlendirilmiyor”
Dombrovskis, Macaristan’ın kurtarma planını onayladıklarını belirterek, bu etapta planın uygulanmasını değerlendirmediklerini söyledi.
Planın yürürlüğe girmesi için AB Kurulu’nda üye ülkeler tarafından onaylanması gerektiğini anımsatan Dombrovskis, uygulanacak programı değerlendireceklerini ve kâfi bulmaları durumunda fonları hür bırakacaklarını bildirdi.
Dombrovskis, “Macaristan’ın kurtarma programından ödeme almaya başlayabilmesi için 27 temel kilometre taşını yerine getirmesi gerekiyor.” dedi.
Macaristan’ın alabileceği ahenk fonlarının 7,5 milyar eurosu askıya alındı
Kilometre taşlarının, şartlılık düzeneği kapsamında da yer aldığını aktaran Dombrovskis, Macaristan’ın uygunlaştırıcı önlemler konusunda adımlar atması gerektiğini söyledi.
Dombrovskis, AB bütçesine ait şartlılık sisteminin farklı çalıştığına işaret ederek, düzenek kapsamında Macaristan’ın alabileceği ahenk fonlarının yüzde 65’ini temsil eden 7,5 milyar euronun askıya alınması kararı aldıklarını açıkladı.
Ne olmuştu?
AB, uzun müddettir Macaristan’ı demokrasi ile hukukun üstünlüğü üzere temel alanlarda gerileme olduğu gerekçesiyle eleştiriliyordu. Ayrıyeten AB, Macaristan’ın kurtarma programına onay vermiyor ve hukukun üstünlüğü şartı düzeneği kapsamında ülkeye sağlanacak AB fonlarını aktarmıyordu.
Komisyon, 18 Eylül’de, hukukun üstünlüğü unsurunu ihlali gerekçesiyle AB bütçesinden Macaristan’a sağlanan fonların yaklaşık 7,5 milyar euroluk kısmının askıya alınması teklifinde bulunmuştu. Macaristan ise buna karşılık 17 düzgünleştirici tedbiri almayı taahhüt etmişti.
Son değerlendirmede Komite, Macaristan’ın adımlarını kâfi bulmadı ve ülkeye AB fonlarının gönderilmemesini tavsiye etti.
AB Kurulu’nun, Komite teklifine ait kararını aralık ayında nitelikli çoğunlukla alması bekleniyor
Kurtarma programı
AB, salgının akabinde “Yeni Kuşak AB” isimli yaklaşık 800 milyar euroluk kurtarma programı hazırlamıştı.
AB Kurulu, üye ülkelerin teminatıyla kurtarma programı için sermaye piyasalarında borçlanıyor. Kurul, bu kaynağı üye ülkelere hazırladıkları yatırım ve ıslahat planları doğrultusunda uygun şartlı kredi ve hibe olarak dağıtıyor. Üye ülkeler, bu kaynağı, dijital dönüşüm ve iklim amaçları ile uyumlu biçimde yatırıma dönüştürüyor.
AB Komitesi, COVID-19 salgınının ekonomik sonuçları ile çaba gayesiyle üye ülkeler için hazırlanan kurtarma fonu kapsamında Macaristan’a vereceği fonları onaylamıyordu.
Diğer AB üyesi ülkelerin tamamının programları onaylanmış, birçok ülke milyarlarca euroluk kaynak almıştı.
Macaristan’ın kurtarma fonlarından 5,8 milyar euro hibe alması öngörülüyordu. Ülkenin, kurtarma planının bu yıl bitimine kadar onaylanmaması halinde bu fonların 4,1 milyar euroluk kısmını kaybetmesi kelam konusu olacaktı.
Son kararla AB Komitesi, Macaristan’ın planını onaylamış oldu. Lakin fonları göndermek için Macaristan’ın 27 kriterde ilerleme göstermesini kaide koştu.
AB’nin Macaristan’dan beklediği ıslahatlar ortasında yargı bağımsızlığı, AB fonlarının harcanmasının kontrolü, yolsuzlukla çaba ve raporlama üzere çeşitli alanlar yer alıyor.