Cihat Öztürk
ANTEP – Kurtuluş Cami olarak bilinen daha öncelerinde ise Meryem Ana Kilisesi yahut Surp Asdvadzadzin Katedrali olarak kullanılan tarihi yapı, Maraş merkezli sarsıntılardan büyük hasar gördü.
Tarihçi Murad Uçaner, tarihi yapının yanlış onarım sonucu ziyan gördüğünü söyledi.
Murad Uçaner KİLİSE MESCİDE ÇEVRİLDİ
Meryem Ana Kilisesi, Santa Maria Kilisesi yahut günümüzde Kurtuluş Cami olarak kullanılan bina, 1871 inşaatına başlanıp 1894’te tamamlanıp ibadete açıldı. 1894’ten 1915’e kadar kilise olan bina, 1915-1919 yılları ortasında Osmanlı Hükümeti tarafından askeri depo olarak kullanıldı. 1. Dünya Savaşı’nın çabucak sonunda sürgüne gönderilen Ermenilerin dönmesiyle birlikte yaklaşık bir sene boyunca tekrar kilise olarak kapılarını açtı. 1922’de, Ermenilerin gidişiyle cemaati kalmayan kilise, 1920’lerin ortalarında hapishaneye dönüştürüldü ve yaklaşık 60 yıl hapishane olarak kaldı. 1985’te yapılan onarımla kiliseye iki minare eklenerek mescide çevrildi. O günden bugüne de kadar da cami olarak hizmet verdi.
Meryem Ana Kilisesi, 1985’ten bu yana cami olarak kullanılıyor. ‘MİNARELER YANLIŞ YAPILDI, KUBBE ÇÖKTÜ’
6 Şubat sarsıntılarının en çok etkilediği binalardan bir adedinin Kurtuluş Cami olarak bilinen Meryem Ana Kilisesi olduğunu aktaran Uçaner, onarımdaki yanlışlara dikkat çekti: “Meryem Ana Kilisesi’nin kubbesi ki, en kıymetli kısmı, personelliği de en sıkıntı olan kısmı, yanlış onarımdan ötürü yok oldu. Minareler, kubbenin üzerine çöktü. Burası Antep’in simgelerinden biri. Antep Kalesi ne kadar kıymetliyse bu kent için, Kurtuluş Cami yahut Meryem Ana Kilisesi de o kadar değerli. Bu nedenle onarıma bir an evvel başlanması gerekiyor.”
‘MÜTEAHHİT MANTIĞIYLA ONARIM YAPMAYIN’
Restorasyonun müteahhit mantığıyla yapılmamasını isteyen Uçaner, hususun uzmanlarından yardım alınması gerektiğini belirtti. Uçaner, “Gönlüm bu kentte yaşayan Müslümanlarla Antep kökenli Ermenilerin el birliğiyle onarımın yapılması. Daha sonra tekrar halkın hizmetine açılması tarafında bir dileğim var ancak bu gerçekleşir mi, bilmiyorum. Yaptığım şahsî görüşmelerde diasporadaki Antep kökenli Ermeniler maddi manevi her türlü katkıyı da vermeye hazır” dedi.