Aydın’ın Karacasu ilçesinde yaşayan bankacılık ve sigorta ile işletme mezunu Mehmet Meral, ataması yapılmayınca dede ve baba mesleği terziliğe yöneldi. Artan fiyatlardan yakınan Meral, “Kumaş fiyatlarının artmasından ötürü grup dikimi azaldı. Biz kaç paraya dikip kaç paraya satacağız. Bu ay aldığın paraya öteki ay alamıyorsun. Maliyeler arttığı için kumaş almakta zorlanıyoruz. Vatandaş kumaşını kendi getirirse lakin o formda dikeriz üzere gözüküyor. Her vakit artırım geliyor. Minimum fiyata artırım geliyor, gereçlere artırım geliyor” dedi.
80 yıllık aile mesleğini devam ettiren Meral, şunları söyledi:
“Bu işi çocukluğumda babamın yanında yazları çalışarak öğrendim. Öncelikle bu işi babama öğreten dedem Nuri Meral’den Allah razı olsun. Babamdan da Allah razı olsun, bu mesleği bana öğretti. 3. nesil olarak cet mesleği olan terziliği devam ettiriyorum ve elimden geldiğince inşallah devam ettireceğim. 3 yıldır terziliği meslek edindim diyebilirim. Bu işi elimden geldiğince yapmaya çalışıyorum. Öğrenmeye de devam ediyorum. Okurken yaz periyodunda babama yardım ediyordum. Yenipazar Meslek Yüksekokulu’nda bankacılık ve sigortacılık okudum. Daha sonra Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü’nde 4 yıllığa tamamladım. 2019 yılında mezun oldum. Bir yıl KPSS’ye hazırladım. Atanamadım. Sonra askere gidip geldim. Daha sonra baktım öteki yapabileceğim bir şey yok bu mesleği yapmaya karar verdim. Cet mesleği olarak üçüncü nesil olarak devam ediyorum.
‘Mesleği severek yapıyorum’
Severek yapıyorum. İnsanlara elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorum. Büyüklerimiz anlatıyor vaktinde 30’a yakın terzi varmış Karacasu’da. Artık sayılı terzi kaldı. 28 yaşındayım, tahminen de Türkiye genelinde en genç terzi ben olabilirim. Bu mesleği yapacak eleman kalmadı. Yalnızca bu meslek üzerinden değil genel manada ustaların yanında yetişen genç yok. 2019 Temmuz aylarında meslek olarak başladım ancak çocukluğumdan bu yana yaz periyotlarında çalışıyordum. Artık mesleğim oldu. İmtihanlara girsem de terziliği artık mesleğim gözüyle bakıyorum. Şu an genel olarak tamirat işi ağır. Evvelden yılda 3-5 ekip dikiliyordu. Şu an yılda bir ya dikiliyor ya dikilmiyor. Pantolon paçası, kemer yeri daraltma, genişletme, mont ve pantolonların fermuarlarının tamiratı, değiştirilmesi, gömlek daraltma üzere işler yapıyoruz. Bir aile geçimini sağlayabilir.
‘Malzeme fiyatları daima artıyor’
Kumaş fiyatlarının artmasından ötürü ekip dikimi azaldı. Biz kaç paraya dikip kaç paraya satacağız. Bu ay aldığın paraya öteki ay alamıyorsun. Maliyeler arttığı için kumaş almakta zorlanıyoruz. Vatandaş kumaşını kendi getirirse lakin o biçimde dikeriz üzere gözüküyor. Her vakit artırım geliyor. Minimum fiyata artırım geliyor, materyallere artırım geliyor. Biz de esnaf olarak enflasyon oranında belirli artırım yapmamız lazım. Müşteriyi de düşünmemiz lazım. İstemeye istemeye artırım yapmak zorunda kalıyoruz. Bizim de geçindirmemiz gereken bir mesken var. Masraflarımız var. BAĞ-KUR’umuz, vergimiz var. Kumaşı metresi misal 100 liraysa 125-150 lira oldu. Fermuarlara yüzde 30-40 artırım oldu. İpliklerde de yüzde 50 artırımlar oldu. Genel bakınca yüzde yüzü geçiyor. Aldığımız materyalleri bir daha gidince tıpkı paraya alamıyoruz. Materyal alıyoruz. Elimizdeki bitip yine almaya gittiğimizde ayda bir, 3 ayda bir evvelki aldığımız fiyata alamıyoruz.
‘Eski kıyafetler değerlendi’
Gelen artırımlardan sonra BAĞ- KUR’umuzu ödeyebilir miyiz, sigortamızı, vergimizi ödeyebilir miyiz diye düşünüyoruz. Karamsarlık durumu gerisi arkası kesilmeyen artırımlardan ötürü. Daima artırım geliyor. Muhakkak bir fiyat endeksi yok. Biz de yaptığımız işe artırım yapmak durumunda kalıyoruz. Şu ekonomik durumda beşerler yeni pantolon gömlek alamıyor. Eski giymedikleri eşyaları gün yüzüne çıkardılar. Yırtık pantolonu mu var yamatıyorlar, diktiriyorlar. İşte güçte giyiyorlar. Yırtık ceketi mi var, gömleği mi var. Onları diktiriyorlar, tamir ettiriyorlar. Bir halde yönetim etmeye çalışıyorlar. Yoğunluğumuz şu anda tamirat işi.
‘Meslek bilmek önemli’
Gençler olarak bitirdiğimiz kısmın işini yapamıyoruz. Türkiye genelinde bu bu türlü. Allah’a şükür babamın mesleği var. Ben de onun sayesinde yazları geldim öğrendim. Babasının bu türlü mesleği olmayan gençler de var. Bunlar yazın bir esnafın yanında çalışmadıysa bir şeyler öğrenemediyse durumları biraz daha güç oluyor. Fabrikalara girip çalışma durumları oluyor. Yaz aylarında çocuklarımızı ustaların yanına vermemiz lazım. Meslek öğrenmeleri lazım. Okusalar bile durumun ne olacağı muhakkak değil. Okusa da imtihanlara giriliyor lakin bir yerlere yerleşemiyor. Çocukken öğrendiği bir meslek varsa onun üzerine gidebilir. Bir alternatifleri olur. Gençlere tavsiyem yaz aylarında oyunlarını da oynasınlar, derslerini de çalışsınlar ancak bir esnafın yanında da vakit geçirsinler.”
‘İnsanlar olumlu bakıyor’
İnsanların yansılarından de bahseden Meral, “En genç sen varsın diyorlar. Sen devam et bu meslek yaşasın diyorlar. Üniversite okumamı yadırgamıyorlar. Elinde altın bilezik bulunmasının kıymetli olduğunu söylüyorlar, devam etmemi istiyorlar. Destekliyorlar. Kaybolmaya yüz tutmuş bir meslek olduğunu için devam etmemi istiyorlar” sözlerini kullandı.