RUSYA’nın Ukrayna’da yürüttüğü savaşın kritik etaplardan birine yaklaştığı, Tayvan konusunda ise gerginliğin sıcak çatışmaya dönüşme riskinin giderek yükseldiği bir ortamda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Çin ziyareti sırasında yaptığı açıklamalar Avrupa Birliği’ndeki çatlakları göz önüne serdi. Çin’in, Rusya üzerindeki tesirini kullanarak Ukrayna’da barış masası kurulmasını sağlayabileceğini inananların sayısı gitgide artsa da Macron’un bu ülkeyle ABD’yi eşit araya koyduğu algısı yaratan söylemi nedeniyle başlayan fırtına sürüyor.
OTONOM SİYASET TALEBİ
Ukrayna konusunda Çin’in rolünün değerini vurgulayanlar yalnızca Macron’la sonlu değil. Daha evvel Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve AB yetkilileri bunu, Pekin’in adım atma niyetinde olmadığını bilseler de lisana getirdiler. Asıl sorun Macron’un bir öteki gerginlik kaynağı olan Tayvan konusuna uzaklık koyma gereğine vurgu yapmasıydı. Macron’un baştan beri savunduğu Avrupa için stratejik otonomi iletisini tekrarlaması AB’deki tartışmaları yeterlice alevlendirdi.
AB’DE TAKVİYE BULUYOR
AB Kurulu Lideri Charles Michel, Macron’un AB içinde izole bir duruma sahip olmadığı görüşünde. “ABD ile bağlantılar konusunda AB Kurulu masasında nüanslar ve hassasiyetler olabileceği açıktır. Kimi Avrupalı başkanlar kimi şeyleri Macron’un söylediği biçimde söylemeyebilir” diyen Michel, yeniden de Macron üzere düşünen AB başkanlarının sayısının çok olmadığını kabul ediyor. ABD ile olan ittifaka bağlılığın yüksek olduğunu belirten Michel, “Ancak ABD ile olan ittifak her hususta ABD’nin tavrını körü körüne sistematik bir halde takip ettiğimiz manasına geliyorsa, hayır” tabirlerini kullandı.
ORBAN DA ART ÇIKTI
Macron’a bir dayanak de Macaristan Başbakanı Viktor Orban’dan geldi. Macron’un, acı çeken Avrupa kıtasına yardımcı olabilecek bir vizyona sahip olduğunu belirten ve bilhassa stratejik özerklik isteğine dayanak veren Orban, global bir krizin önlenmesi açısından Fransa Cumhurbaşkanı’nın Çin ziyaretinin ileriye dönük bir adım olabileceğini söyledi.
KARŞI ÇIKANLAR ÇOĞUNLUKTA
Orta ve Doğu Avrupa ile Baltık ülkeleri Macron’un açıklamalarına farklı bir gözle bakıyorlar. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, ABD ziyareti sırasında “Amerikalılarla daha da yakın bir ittifak kurmaktan öbür bir alternatif göremiyorum ve burada mutlaka birebir dalga boyundayız. Polonya’nın batısındaki ülkeler bunu daha az anlıyorlarsa bunun nedeni muhtemelen tarihi koşullardır” dedi. Brüksel’in Çin siyasetinin aşikâr olduğuna dikkat çeken AB diplomatları, ana vazifenin Çin konusunda daha net bir ortak yaklaşım oluşturulması olduğunu belirtiyorlar.
BAERBOCK DA ÇİN’DEN TAKVİYE İSTEDİ: RUSYA BU SAVAŞI BİTİRSİN
Fransa başkanı Macron üzere dün Pekin’de temaslarını sürdüren Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Pekin’den Rusya üzerindeki nüfuzunu kullanarak Ukrayna’daki savaşı sonlandırmaya çağırmasını istedi. Baerbock’un Çin başşehrine yaptığı ziyaret, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen’in Pekin’i krizin tahlilinde daha büyük bir rol oynamaya çağırmalarından bir hafta sonra gerçekleşti. Pekin Ukrayna krizinde tarafsız bir rol oynamaya çalışırken, geçtiğimiz haftalarda Çin önderi Şi Cinping’in Moskova’yı ziyaret etmesi, Rusya başkanı Putin ile poz vermesi tenkit konusu olmuştu.