36 siyasi parti seçimlere girmeye hak kazanmış. Aslında Ocak 2023 prestijiyle Türkiye’de 119 siyasi parti faal durumda imiş.[1] İsmi üzerinde “siyasi” ve “parti”. Yani “ülke ve devlet işleriyle ilgili anlayış, görüş, tutulacak yol ve yöntem”e sahip 119 başka siyaset ve bu “düşünce ve hedef etrafında toplanan kimselerin oluşturduğu” 119 farklı örgüt mevcut. Üstelik bunların içinde 36 tanesi de en az 41 vilayette teşkilatlanmış ve kongrelerini yapıp hiyerarşik yapılarını seçmiş.[2] Ne büyük bir fikir zenginliği ve ne ağır bir demokratik emek! Ya da tersten ne büyük bir ayrışma ve ne büyük bir kırtasiye!
Bir ülkede 119 farklı ideolojik çizgi ve bunun siyasete dönüştürülmüş hali mümkün mü? Elbette hayır. Haydi bunu geçtik. 36 farklı ideolojik/politik çizgi, ülkenin yarısında kendisini bir “dava” olarak örgütleyecek insan edinebilir mi? Bu da çok “kolay” olmasa gerek! Denilebilir ki üç-beş temel ideolojik ayrım duruyor lakin bugün için asıl belirleyici olan politik tavırlar. O vakit açıklanması gereken; AKP ile BBP ortasında nasıl bir politik ayrım var, ya da CHP ile Memleket Partisi ortasında, ya da Deva ile Gelecek ortasında, ya da Saadet ile Tekrar Refah ortasında yahut da TİP ile EMEP ortasında? Bu “ya da”lar daha yan/alt kategorilere inince daha da işin içinden çıkılmaz olabilir. Kıssadan denilebilir ki bu ayrımlar biraz tarihi, biraz küme çıkarımsal, haydi biraz ferdî nedenlere dayanıyor. Neyse asıl bahsimiz bunun nedenlerini araştırıp “çözüm” bulmak değil, asıl mevzu bu durumun yarattığı aktüel siyasal sonuçlar.
Bilindiği üzere yüzde 50+1’in masadaki her şeyi alacağı bir sonuçla/sandıkla karşı karşıyayız. Yüz bin, on bin, tahminen bin oy bile hayat memat sıkıntısı (İBB Başkanlık seçimi).[3] Evvelce olsa modülleri güçlendirirdi ancak artık kazananı belirleyecek. Üstelik bir tarafta örgütlenmezse karşı tarafa yazacak, yani on bin oy, toplamda yirmi bin oy demek olacak, yüz bin oy ikiyüz bin oy demek.
Hani şu her şeye tahlil olacak diye sunulan “Başkanlık Rejimi”, hani şu “artık siyasi düzlemde iki ana kanat olacak, birebir ABD’deki gibi” diye yutturulan siyasi tahlillerin ne kadar “tutarlı” olduğunu anladık, böylelikle. Bin kişilik bir örgütünüz varsa (ideolojinizin ve siyasetinizin olması gerekmiyor) bedeliniz eskisine nazaran kat be kat artmış durumda. Cem Uzan ne hayıflanıyordur, yüzde 7’sinin artık olmadığına.
“Koskoca Erdoğan” bile olsanız HüdaPar’ın[4] peşinde koşmak, Yine Refah’ın kaidelerine tık atmak, kaybolmuş ANAP’ı, DSP’yi bodrumlardan çıkarmak zorunda kalırsınız! Ya da sosyal-demokrasiyi karakteriyle birleştirmiş Kılıçdaroğlu bile olsanız, Akşener’in Masayı dağıtabileceğini gördüğünüz anda bir koşu “solcuları ziyaret etmek” aniden aklınıza geliverir.[5]
TEK ADAM, TEK ADAMLARI GÜÇLENDİRDİ
Erdoğan’ın adamlarının örneğin; Soylu’nun, Akar’ın, Arınç’ın onunla kurduğu münasebet bir bağlılıktan çok karşılıklı bağımlılık münasebeti olarak tanımlanabilir. Erdoğan Rejimi olmasa Bahçeli’nin siyasi yaptırım gücü bu kadar tesirli olamazdı. Neredeyse Bahçeli’nin, Erdoğan’ı yönettiği söylenmeye başlandı. Ya da yüzde 1’lik, 2’lik Davutoğlu/Babacan ülke idaresinde (eğer olursa) Kılıçdaroğlu kadar kelam sahibi olacak. Haydi bunları geçtik, oy sayısı az olan partiler bile bu sübjektif pozisyonları ile genel liderlerine (en az) birer milletvekilliğini koltuğu edinecekler.[6] Yalnızca bununla yetineceklerini düşünmek safdillik olur. Tıpkı vakitte yakın etraflarına valilik, müdürlük falan, eşe dosta ihaleler falan. Bunların yüzde 10’u (alışılageldik oran) partiye kalsa büyüyecek örgütler… Yine pazarlıklar, yine büyümeler. Sonra ayrışmalar. Ve yine pazarlıklar…
Ve sonun sonunda (cumhurbaşkanlığını kim kazanırsa kazansın), ülke tarihinin en çok kutuplu Meclis’ini göreceğiz. Kimin sesinin en gür çıkacağını da…[7]
Ancak “garip” bir yoldan ilerleniyor olsa da her türlü siyasi temsiliyet bu ülkede “vücut” bulacak…
ERDOĞAN’IN GERÇEK BAŞARISIZLIĞI
Sonuç itibariyle Tayyip Erdoğan, ülke siyasi tarihine başarısızlık abidesi olarak geçecektir. 20 yıllık iktidarının ülkeyi siyasi, ekonomik, toplumsal olarak geriye götürmesinden kelam etmiyorum yalnızca, kendi şahsî siyasi maksatlarını gerçekleştiremediği için başarısızdır.
-Tek Adam Rejimi, öteki “adamları” ortadan kaldıramadı tam bilakis güçlerini büyüttü. (Babacan’ı, Davutoğlu’nu hatta MHP Genel Lideri yaptırtmadığı Akşener’i bitirdiğini sanan Erdoğan, onlara cumhurbaşkanı yardımcısı olma bahtı verdi)
-Tek Adam Rejimi, karşısında ideolojik, politik ayrımları bir tarafa bırakan “garip” fakat güçlü bir blok yarattı. (Oysa argümanı, sağı konsolide etmek, sola dair ne varsa düşmanlaştırmak üzerine idi)
-Tek Adam Rejimi, kendisinden öteki hiç kimse tarafından devam ettirilemeyecek bir rejim olduğunu kanıtladı (ki bu durum kurduğu her şeyin dağıtılacağı manasına geliyor).[8]
Ve Tek Adam Rejimi; Sola, tıpkı vakitte Kürt hareketine yesyeni bir müdahale kanalı açtı. Erdoğan’ın yenilmesiyle başlayacak yeni periyot; evrimsel bir genişleme periyodu olarak da siyasi iktidarı kazanmak için bir sıçrama devri olarak da kıymetlendirilebilir. Kazandığında ise “çok farklı” bir çaba dönemi…
Seçim (ister olsun ister olmasın), siyasi yelpazeyi çok sallayacak…
NOTLAR:
[1] Aktif olmaktan kasıt, “siyasi niyetlerini ortaya koymaya devam eden ve olağan toplantılarını yapan parti” manasındadır.
[2] Siyasi partilerin seçimlere katılabilmesi için vilayetlerin en az yarısında teşkilat kurmuş ve büyük kongresini yapmış olması kaidedir.
Bir vilayette teşkilatlanma, merkez ilçesi dahil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmayı gerektirir.
[3] Birinci seçimde ortadaki fark 13 729, yani karşı tarafın 4 milyon oyundan 7000 daha “çalabilse” idi, artık Binali başkanlık yapıyor olacaktı.
[4] Kuşkusuz HüdaPar’ı, Erdoğan için “değerli” kılan oy sayısından öte, Kürt siyasi hareketine karşı faal bir siyasi güç oluşturma potansiyeli. HüdaPar’ın siyasi olarak yasallaşması ve (özellikle Meclis’te) temsiliyet kazanması, bölge için yalnızca operasyonel bir güç olmasının yanında siyasi bir rakip olarak da örgütlenmesine yol açacak.
[5] Büyük bir günah işledim, kusura bakmayın; bu türlü bir birlik-beraberlik periyodunda muhalefete laf ettim.
[6] Tarihte birinci kere CHP listelerinde sosyalist liderleri görebileceğiz, tahminen de…
[7] Bu durum, sosyalistler için düzgün mi makûs mü bilemedim? Bütün sermayeyi nizamın türel ve “demokratik” kurallarla işleyeceğine yüklemek?
Bu ortada (kusura bakılmasın ama) solcu olmayan kitlenin dipnotlara bakmayacağını sanarak buralara sıkıştırılmak zorunda olan iletisi da iletmek gerek; aylardır “sandıkla işimiz olmaz” diyen solcularımızın, sandık ortaya konduğu vakit “nasıl farkına” vardıklarını not etmek lazım.
[8] Bu seçimi kazansa bile bu durum değişmeyecek. Çok değil, on yıl sonra bile Erdoğan devri, bir anomali olarak tarihte yerini alacak.