Ahmet Boyacıoğlu
Bir sinema şenliğinde heyetin nasıl kararlar alacağını evvelden kestirmek pek mümkün değildir. Heyet aka da konabilir… Gerisini siz getirin. 73. Berlin Sinema Festivali’nde de 32 yaşındaki Kristen Stewart’ın başkanlığında, beş bayan, iki erkekten oluşan heyetin belirlediği mükafatlar çok tartışılacak üzere görünüyor.
Ödül merasimi her yıl olduğu üzere bin 600 kişilik Berlinale Palast salonunda yapıldı. Hava soğuktu ve kar atıştırıyordu. Tekrar de fotoğrafçılar ve imza almak isteyen sinemaseverler kırmızı halının etrafındaki bariyerlerin ardında toplanmışlardı. Jüriyi ve sinema takımlarını getiren otomobiller kırmızı halının üzerinden geçerek salonun ana girişine kadar geliyorlar, fotoğraf çekimi ve imza vermelerden sonra içeri giriliyor. Burada Kristen Stewart’ın elbisesinden birkaç cümle ile kelam etmek gerek. Hani bazen beşerler giyinmeyi unutup yarı çıplak sokağa çıkarlar ya, Stewart’ın içini gösteren ve bir bilim kurgu sineması için dikildiği izlenimini veren elbisesi de beşerde o denli bir his bırakıyordu. Herhalde kırmızı halıda geçirdiği on dakika içinde çok üşümüştür.
. Ünlülerden evvel bir bayan, elindeki kocaman Ukrayna bayrağını sallayarak dört–beş dakika kırmızı halıda dolaştı, artık herkesin kanıksadığı bir olay bu.
Festivalin idari direktörü Mariette Rissenbeek açılış konuşmasında bu kez Türkiye ve Suriye’deki zelzeleye geniş yer ayırdı. Bir Türk sinemacı ile konuştuğunu, Türkiye’de sinema imalinin bir hafta boyunca durduğunu, set çalışanlarının ve karavanların yardım için zelzele bölgesine gittiğini söyledi. Herhalde şenlik sırasında biri kulağına bir şeyler fısıldadı.
Burada En Âlâ Birinci sinema Ödülü’nün 50 bin euro, En Güzel Belgesel Ödülü’nün de 40 bin euro pahasında olduğunu yazmakta yarar var. Bizde bu paralarla uzun metraj sinema çekiliyor.
Ana müsabakanın mükafatlarına gelince: Genelde teknik bir kısımda verilen Üstün Sanatsal Katkı Mükafatı “Disco Boy” sinemasının imaj direktörü Helene Louvart’a gitti. En Yeterli Senaryo Mükafatı “Music” sinemasına verildi. “Music” benim izlemeye vakit bulamadığım sinemalardan. Berlin’de her yere yetişmek için kendinizi birkaç sefer klonlamanız gerekli. Zevkine çok güvendiğin yaşlı bir sinemacı, “Ben sineması izledim, hiçbir şey anlamadım, sinemada senaryo yoktu ki” dedi. Olabilir, zevkler ve renkler değişiyor. Almanlar bu cinsiyet ayrımı ya da ayrımsızlığı konusuna kötü halde takmış durumdalar. Cinsiyet belirtilmeksizin verilen En Yeterli Oyuncu Mükafatları de ekseriyetle bayanlara gidiyor. Yeniden o denli oldu; En Âlâ Yardımcı Oyuncu Mükafatı, “Gecenin Sonuna kadar” isimli sinemadaki performansıyla Thea Ehre’nin oldu. Heyet En Âlâ Oyuncu Ödülü’nü “20.000 Cins Arı” (20.000 Species of Bees) isimli sinemanın sekiz yaşındaki oyuncusu Sofia Otero’ya verdi. Sofia Otera sinemada, kendini kız üzere hisseden bir erkek çocuğunu oynuyor, çok da âlâ oynuyor lakin küçük kız artık bu mükafatla ne yapacak? Umarım ileride mutsuz olmaz. Ne yazık ki çocuklar çoklukla daha sonra tıpkı başarıyı yakalayamıyorlar ve hayatlarının istikrarı bozuluyor. Otero, şenlikte bu mükafatı alan en genç oyuncu olarak tarihe geçti fakat mükafatın diğer bir yararı olur mu emin değilim. Heyetin de neden bu türlü bir karar aldığını anlamak mümkün değil.
Sofia Otero En Yeterli Direktör Mükafatı “Le Grand Chariot” ile Philippe Garnel’in oldu. Direktörün çocuklarını oynattığı bu sinema de pek beğenilmemişti. Bir mansiyon olarak düşünülmesi gereken Heyet Ödülü’nü Joao Canijo’nun yönettiği Portekiz fimi “Bad Living” kazandı. Benim 25. dakikada salonu terk ettiğim, son derece yavaş ilerleyen bir sinemaydı.
Festivalin en uygun ikinci sinemasına verilen Heyet Büyük Ödülü’nü “Kızıl Gök” (Roter Himmel) ile Christian Petzold kazandı. “Sonunda içime sinen bir ödül” diye düşünürken Kristen Stewart ve şenliğin sanat direktörü Carlo Chatrian ile idari direktörü Mariette Rissenbeek, En Düzgün Sinema Ödülü’nü açıkladılar: Nicolas Philibert’in yönettiği “On the Adamant”. Paris’te ruh sıhhati bozuk insanlara hizmet veren bir yüzer poliklinikte geçen bu belgeseli beğenen pek yoktu. Lakin heyet bu türlü karar verdi.
Christian Petzold Yarışmada Ukrayna sineması olmadığı için ne yazık ki Ukrayna’ya ödül çıkmadı.
Festival sona erdi, benim aklımda bir sinema kaldı. Celine Song imzalı ABD, Güney Kore üretimi “Geçmiş Hayatlar” (Past Lives) ödül alır diye düşünmüştüm. Tahminen sinemanın ismini “Geçip Giden Hayatlar” diye çevirmek daha hakikat olur. Yirmi beş yıla yayılan çok beğenilen bir aşk öyküsü. On iki yaşında birbirlerine aşık olan, kızın ailesinin Güney Kore’den Kanada’ya göçmesi ile ayrılmak zorunda kalan, on iki yıl sonra Facebook sayesinde tekrar fakat bu sefer internet yoluyla tekrar karşılaşan iki sevgili düşünün. Sonra ikisi de kendi yollarına gidiyorlar ve tekrar müsabakaları için bir on iki yıl daha geçiyor. Son derece hassas, zekice kotarılmış bir birinci sinema. Sanki bu sineması izlerken heyetin aklı neredeydi?