Bursa’da 117 yıllık Tophane Saat Kulesi’nde bulunan lakin son 30 yıldır çalışmadığı için atıl halde duran asırlık saat, aslına uygun olarak restore edildi.
Bursa’nın simgelerinden Tophane Saat Kulesi’nde senelerce tarihe tanıklık eden saatin onarım süreci, Tüm Saatçi İşadamları Derneği Lideri Hayrettin Akpınar’ın 2016 yılında kulenin bir köşesinde atıl duran 400 kilogram ağırlığndaki saat sistemini görmesiyle başladı. Akpınar, tarihi saatin yine çalışabilir hale getirilebilmesi için Belçika’da yaşayan, Fransa, Almanya ve İsviçre üzere ülkelerde saat borsalarına katılıp birçok müze ve özel koleksiyonda araştırmalar yapan saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti.
Hurda görünümündeki mekanizmayı kule içinde inceleyen Yurtdakal, Belçika’ya döndükten iki yıl sonra aldığı kararla Bursa’ya yerleşti ve kendisine ilişkin saat atölyesini kurdu. Bu sırada Akpınar, Büyükşehir Belediye Lideri Alinur Aktaş ile görüşerek tarihi sistemin restore edilip çalışır vaziyette meydandaki özel bir kabinde sergilenmesini önerdi. Yurtdakal saatin Fransız şirketi Bailly-Comte tarafından imal edildiğini belirledi. Yıllarca kulenin içinde yazgısına terk edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Yurtdakal, iki yıl evvel onarıma başladı.
500 MODÜLLÜ SAATİ TEK TEK SÖKÜP RESTORE ETTİ
Fatih Serhat Yurtdakal, 500’ü aşkın modülden oluşan saatin tüm kesimlerini söküp büyük bir titizlikle çalıştı. Eksik olan sarkaç, kelebek debriyajlar, kimi manivela kolları ve dişliler özgününe uygun olarak tekrar üretildi, arızalı ve aşınmış modüllerin bakımı yapıldı. En küçük detayına kadar sökülüp restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, pirinç olan sayıları yeniden Osmanlı periyodunda yalnızca saat kadranlarında kullanılan Türk sayıları olarak kadranda yerini aldı.
Kulenin önüne yapılan özel bir cam kabin içinde sergilenen, saat başlarında o saatin sayısı kadar gong çalan sistem, manuel olarak 24 saatte bir kuruluyor.
“YORUCU BİR ÇALIŞMA OLDU”
Saatin çeyrekleri, yarım saatleri ve saat başlarını çalma özelliğine sahip olduğu bilgisini veren Yurtdakal, “Her biri 60 kilogram olan 2 tartısı var. ‘Remontage egalite’ denilen yani 10 saniyede bir suram yapan bir sisteme sahip. Özgün haline kavuşan saatin sergilenmesi de çok kıymetli. O bir saat olarak kule içindeki kabinde misyonunu tamamladı ve artık tarihi meydanda sergilenerek kentin tanıtımına katkı sağlıyor. Yorucu bir çalışma oldu lakin emeklerimize değdi” dedi.
Belediye Lideri Aktaş da “Bu saat Yunan işgali başta olmak üzere pek çok tarihi olaya tanıklık etmiş lakin bozulunca yapılamadığı için sökülüp kule içinde yazgısına terk edilmiş. TÜSAD Liderimiz mevzuyu anlattığında bu pahanın kentimize kazandırılması için gerekenin yapılmasını istedim. Saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal’ın büyük uğraşlarıyla de tarihi saat tekrar çalışır duruma geldi. Kulenin önünde sergiliyoruz. Vatandaşlarımız hem vakti öğreniyor hem de 100 yıl öncesinin teknolojisiyle yapılan sistemin nasıl çalıştığını gözlemleyebiliyor.” (AA)