BURSA (İGFA) – BUSİAD Güç Uzmanlık Kümesi tarafından organize edilen ‘Bursa Hidrojeni Konuşuyor’ toplantıların birincisi, “Hidrojen Gücünün Üretimi, Lojistik ve Depolanması” başlığı ile BUSİAD Evi’nde gerçekleştirildi.
Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Akın Burak Etemoğlu’nun moderatörlüğünde gerçekleşen ve ağır bir ilginin olduğu aktiflikte, İstanbul Teknik Üniversitesi Güç Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Süha Yazıcı ile İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Midilli, hidrojen teknolojileri konusunda Türkiye ve Bursa’da sürdürülen çalışmalar ve fırsatlar üzerinde dururken, BOSCH San. ve Tic. A.Ş. Endüstriyelleşmeden Sorumlu Lider Yardımcısı Yıldırım Arslan ve Karsan Ar-Ge Sistem Mühendisliği Müdürü Emrah Avcı da bahis ile ilgili sanayi tarafındaki uygulamaları aktardı.
HİDROJEN KULLANIMI İLERLİYOR
Uluslararası Güç Ajansı’nın (IEA) hazırladığı 2023 Dünya Güç Görünümü (WEO-2023) raporunda hidrojene olan itimadın arttığının ve 2022 yılı içerisinde hidrojen yatırımlarının 1 milyar doları aştığının belirtildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Etemoğlu, “Eğer tüm duyurulan projeler gerçekleşirse 2030’a kadar dünya üzerinde 400 Gigabayt’tan fazla elektroliz kapasitesine geçilebileceğini ve bunların işler duruma gelebileceği söz edilmektedir. Hidrojen güce bakışımızı ve son kullanım alışkanlıklarımızı değiştirecek halde dünyada ilerliyor. Bu toplantının bu yoğunlukla dinlenebilir olması da bunun ölçeklerinden bir tanesidir” dedi.
Yüksek bir iştirakin göze çarptığı aktifliğin birinci konuşmacısı hidrojen ve yakıt pili teknolojilerinin Türkiye’de yaygınlaşması için demonstrasyon ve Avrupa Birliği projelerinde yer alan, hidrojen ve hidrojen yakıt pili teknolojilerinde bilimsel araştırmaları bulunan Hidrojen Teknolojileri Derneği Kurucu Üyesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Güç Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Süha Yazıcı, ‘Hidrojen paha zinciri ve fırsatlar’ üzerine bir sunum yaptı.
HİDROJEN EHEMMİYET KAZANDI
100-150 yıldır bilinen lakin ekonomik olmadığı için vazgeçilen hidrojenin, global ısınmayla birlikte gelen iklim değişikliğinin alternatif yakıtlara bakmaya yöneltmesiyle tekrar ehemmiyet kazandığına dikkat çeken Doç. Dr. Yazıcı, şunları söyledi:
“Şu anda dünyada 100 milyon ton hidrojen üretiliyor ve bu değişik dallarda kullanılıyor fakat global ısınmadan ötürü bunun yaygınlaştırılması istikametinde bir iteleme var. Yani burada temel motivasyonumuz yakıt iktisadından artık elektrik iktisadına geçtik. Önümüzdeki 20, 30, 40 yılda artık elektriği konuşuyor olacağız. Bugün dünyada 100 milyon ton hidrojen üretilirken, 2050’de bunun yaklaşık 500 milyon ton olacağı öngörülüyor. Bu 500 milyon ton da toplam güç eşitliği içerisinde yüzde 20’lere karşılık geliyor. Yani her şey artık hidrojene dönmeyecek, yüzde 20’lik kısmı dönecek. Mesela yüzde 25-30’lardan fazla yüzdeye sahip olarak Biyogaz çok daha kıymetli olacak. 2023’teki pazar 250 milyar dolarmış, 2030 öngörüsü 400 milyar dolarlara hakikat gidiyor. Bu türlü olunca da bütün proseslerimizi elektrikle ilişkilendireceğiz.”
TÜRKİYE AVRUPA’NIN ÖNÜNE GEÇEBİLİR
Yazıcı’nın akabinde konuşan İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Midilli de, hidrojenin üretiminin yanında depolanması, transferi, hidrojen istasyonları ve alternatif olarak sektörel uygulamaları üzerinde durdu.
Yüzde 85 yenilenebilir altyapısını tamamlamış bir ülke olan Türkiye’nin, yenilebilir güce hidrojen teknolojilerini de entegre etmesi halinde 2030’a kadar çok süratli bir entegrasyonla Avrupa’nın çok daha önüne geçeceğini savunan Prof. Dr. Midilli, şöyle devam etti:
“Kimya dalında bilhassa Bursa’da hidrojen değerli bir paydaş, parametre oluşturabilir. Bugün hidrojen teknolojilerinde bilhassa hafifleştirme manasında, teknolojiyi hafifleştirme, mobilitesini hızlandırma, güç kabiliyetini artırma manasında kompozitler kıymetli. Münasebetiyle ‘acaba bu dalda hidrojen yüzde 1’de olsa Bursa’da bir ekmek bulabilir mi?’ Buna, ilgili bölümün paydaşları karar verecek. Bunun yanında bilhassa raylı sistemlerde çelik dalı işin içerisine giriyor ve bu çelik kesimine baktığımızda da bugün karbondioksit üretiminden arınmış ve 2025’ten sonra da eserleri karbon vergisine maruz kalacak olan çelik bölümünün bir biçimde, bu raylı sistemler o eserlerini kullanmak zorunda kalacak. Hasebiyle bu raylı sistemler yarın tahminen de kesimlerini yurt dışına ihraç ederken şöyle bir şeyle karşı karşıya kalacaklar, tahminen de kalmışlardır; ‘Ürünleriniz yeşil mi üretiliyor?’ Münasebetiyle çelik dalında hidrojen ve yenilenebilir güç entegrasyonu yapılmadığı sürece bizim raylı sistemler konusunda yeşil bir raylı sistem altyapısı ve eserleri oluşturma manasında önemli meşakkat yaşama potansiyelimiz var. Bursa hakikaten kaliteli makineler üreten bir bölüme sahip. Hidrojen iktisadının ekosisteminin yüzde 90 ana kesimi, makine dalından geliyor. Münasebetiyle o vakit makinecilerin de bu işe bir kulak vermesi gerekiyor. Bursa’da otomotiv olması olmaz. Zira dünyada artık külliyen ulaşım dalında küçük ölçekli araçlar hariç kamyonlar, otobüsler, hatta ve hatta artık uçaklar, TIR’lar, gemiler, bunların hepsi hidrojenle çalıştırılmaya başlandı ve otomotiv kesiminde hidrojen, otomotiv sanayi bölümüne modül üretebilecek ya da altyapı teknolojisi üretebilecek düzgün bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyorum Bursa’nın.
“BURSA İHRACATI 3-4 KAT ARTABİLİR…”
Bütün bu dallarda bahsetmiş olduğum bu altyapılar şayet harekete geçerse bugün 15-16 milyar dolar civarında ihracat potansiyeli olan Bursa’nın, bunu bilhassa 2030’dan sonra 3-4 katına çıkaracağını düşünüyorum. Bursa’nın buna nazaran bir altyapı yol haritası oluşturup, o altyapı yol haritasına nazaran hareket etmesi, tahminen BUSİAD’ın önderliğinde olacak. Tahminen önemli manada Bursamız’a, hasebiyle da ülkemize değerli bir katma paha katacaktır diye düşünüyorum.”
Panelin ikinci oturumunda ise BOSCH San. ve Tic. A.Ş. Endüstriyelleşmeden Sorumlu Lider Yardımcısı Yıldırım Arslan ve Karsan Ar-Ge Sistem Mühendisliği Müdürü Emrah Avcı da husus ile ilgili sanayi tarafındaki uygulamaları aktardı.
Uludağ Üniversitesi Makine Topluluğunun genç araştırmacı ve öğrencilerinin yürüttüğü hidrojen yakıt pili çalışmalarının da sergilendiği Panelin akabinde konuşmacılara teşekkür evrakı olarak Kır Çiçekleri sertifikaları takdim edildi.