Çalışmaları tamamlanan ve aralık ayında Meclis gündemine gelecek Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili yeni muştuyu Bakan Alım verdi. Bakan Alım, sayıları 2 milyonu bulan staj mağdurları için de bir çalışma yapıldığını lisana getirdi.
Bakan Alım, bakanlık bünyesinde oluşturulan çalışma kümesinin EYT ile ilgili çalışmada son basamağa geldiğini teknik olarak sürecin tamamlandığını ve Aralık ayında kamuoyuyla paylaşacaklarını söyledi. Peki masadaki formül ne? Staj mühleti emeklilikten sayılırsa kaç kişi etkilenecek? İşte ayrıntılar…
EYT’DE MASADAKİ EN GÜÇLÜ FORMÜL HANGİSİ?
Milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Vergi Uzmanı Muhammet Bayram şu sözleri kullandı: “EYT gündeme geldiğinden beri 23 yıllık problemin sonuca kavuşacağını bekliyoruz. EYT’nin tarihi de 8 Eylül 1999’dan evvel çıkmış bir sorun değil. Tüm sıkıntıların birlikte çözülmesiyle yapılmasını öngörüyoruz. Bu kapsamda 2008 öncesi SSK, Bağkur, Emekli Sandığı, Tarım Bağkur, Tarım SSK varken 3 farklı kurum, 5 farklı emeklilik sistemi tek bir potada eritilecek.
Bu kapsamdan hem EYT’lilerin kazanılmış haklarının kendilerine kısmen verilmesi hem de emeklilik sistemleri ortasındaki farklılığın giderilmesi önceliklidir. Yeniden Bakan Bilgin’in açıkladığı üzere SSK ve Bağkur ortasındaki farklılıkların giderilebileceğinden bahsedilmişti.
Bu manada EYT düzenlemesi öncelikle çalışma kümesinin kurulmasıyla başlandı. Çalışma kümesi hakikaten kaç kişinin olduğunu belirledi. Buna ait kamuya çıkacak maliyeti gözden geçirildi ve daha evvel konuştuğumuz kademeli emeklilik sistemi, Hollanda modeli, Finlandiya modeli ve öbür uygulanan emeklilik sistemleri tüm bu meselelerle bir arada değerlendirildi.
‘ÇOK PRİM ÖDEYEN ÇOK MAAŞ, AZ PRİM ÖDEYEN AZ MAAŞ ALACAK’
Bununla birlikte bu çalışmanın toplamı ile birlikte artık formül teke indirdi. Çalışmanın sonucunda Bağkur Emekli Sandığı’nın SSK’dan daha fazla prim ödemesi lakin emekli maaşlarının çabucak hemen tıpkı seviyede olması sebebiyle çok prim ödeyen çok maaş alacak, az prim ödeyen az maaş alacak ve primi eksik olanlar da kısmen daha az bir emekli maaşıyla başlayacak.
İŞTE MASADAKİ TEK FORMÜL!
Aslında bunun ismi ve geçilecek model kademeli emeklilik sistemidir. Şahıslarımız emekli yapılacak, yaş kaidesi kısmen kaldırılacak. Ancak birtakım kesitler muhakkak bekleme müddetlerini tamamlayacaktır. Şu anda masadaki formül budur.
STAJ MÜHLETLERİ EMEKLİLİKTEN SAYILACAK MI?
SGK sistemimizde iki farklı model sistemi var. Birincisi kısa devirli SGK primi, ikincisi uzun devirli SGK primi. Patronlar çalışanlarını kısa periyotlu çalıştıracaksa bunun içerisinde staj da giriyor. Meslek hastalığı, iş kazası açısından primleri yatırıyor. Lakin uzun devirde çalıştırması kelam hususuyla burada uzun periyotlu SKG primi devreye giriyor. Bunlar da engellilik, malullük ve yaşlılık primleridir.
Bir çalışanın bordrosunda görülen SGK primleri bunlardır. Küçük bir düzenleme ile staj müddetlerinin emeklilik müddetinden sayılmasının sağlanması için bununla bir arada sigortaya giriş mühletinin öne çekilmesini gerçekleştirebiliriz. Bu da stajyerlerin uzun periyotlu prim olarak saydığımız primleri borçlanarak SGK’ya yatırması suretiyle sorun büsbütün ortadan kaldırılmış olacaktır.
Bununla birlikte stajyerler staja başladığı gün prestijiyle SGK sistemine girmiş olacak ve bu müddet emeklilikten sayılabilecektir. Yapılacak düzenleme ile uzun devirli SGK primi borçlanması yapılarak bu sorun ortadan giderilebilir.
STAJ MÜDDETLERİ EMEKLİLİKTEN SAYILIRSA BUNDAN KAÇ KİŞİ YARARLANACAK?
Stajyerlik olarak mesleklerin devamında zarurî mesleksel staj devirleri de mevcuttur. Bunun içerisinde mali müşavirler zarurî staja tabi, avukatlar tabi ve diğer çeşit meslek kollarında da mecburî stajyerlik kelam hususudur. Bütün çalışan mali müşavirleri ve avukatların da staj borçlanması yapacağını düşünürsek bu sayı bir epey artabilir. Bununla birlikte bu sayı 5 milyona kadar çıkabilir lakin staj mağduru olup da bu maddeden yararlanmak isteyen sayısı 1.5 ile 2 milyon civarındadır.”