Türkiye, dünya çam balı muhtaçlığının yüzde 90’ını, Muğla ise Türkiye’nin çam balı muhtaçlığının yüzde 80’ini karşılarken, 4-5 yıl öncesine kadar yıllık 20-25 bin ton çam balı üretimi yapılıyordu. Aydın, Antalya, Çanakkale üzere vilayetlerde üretilen çam balı ile birlikte yıllık yaklaşık 40 bin ton yıllık üretimin gerçekleştiği Türkiye’de son üç yıldır yaşanan rekoltedeki düşüşün ihracatı değil, iç piyasayı bile karşılamasının güç olduğu açıklandı.
Diğer vilayetlerden 400 kamyon arıcı gelirdi
Çam balı üretiminin yapıldığı Eylül-Kasım aylarında Muğla’nın Milas, Menteşe, Marmaris, Köyceğiz ve Datça üzere ilçelerine Muğla dışından 350- 400 kamyon arıcı ve 2 buçuk milyon arı kovanı üretim için gelirken, 2020 yılından sonra artan global iklim değişikliği, yağıştaki azalma ve orman yangınları ile çam balı üretim alanlarında daralma yaşandığı açıklandı.
Menteşe kırsal Kıran Mahallesi’nde Muğla dışından gelen arıcılara kovan koymaları için arazi kiralayan Salih Balcı, “Ağustos ile Temmuz ortasında hafif bir yağmur oldu. Bu böceği (Basra böceği) yaktı gitti ateş üzere. Şayet yağmur kuvvetli olsaydı böcek daha çoğalırdı. Yağmur az olduğu için yakıp geçiyor” dedi.
“Küresel iklim değişikliği, yağış azalması ve orman yangınları basralı alanları yok etti”
Menteşe ilçesi kırsal Sarnıç Mahalle muhtarı ve birebir vakitte Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği İkinci Lideri Yılmaz Kaya son üç dört yıldır çam balı üretimi için gerekli olan basralı alanların azaldığını dikkat çekti. Kaya, “Çam balının üç yıldır olmayışını üç ana sebebi var. Birincisi global iklim değişikliği, kincisi Türkiye’de en fazla yağış alan vilayetlerin başında gelen Muğla’nın son yıllarda yağış almaması ve üçüncüsü de orman yangınları. Bunların hepsini topladığımızda basralı alanların yok olmasına sebep oldu. Global ısınmadan ötürü evvelce sıfır ile 600 rakımda yetişen basra böceği artık 700-800 rakımlı bölgelere kuzeye yanlışsız kaydı. Muğla Türkiye’deki basralı alanların yüzde 83’üne sahip fakat son üç-dört yıldır bu basralı alanlar azaldı. Bunun en büyük etkeni global ısınma” dedi.
“Yaz aylarında Karadeniz’deki yağmur, Muğla’ya poyraz olarak dönüyor”
Üç dört yıldır Karadeniz bölgesinde yaz aylarında yaşanan afet derecesindeki yağışların Muğla’yı olumsuz etkilediğini belirten Kaya, “Karadeniz’de ne kadar fazla yağmur olursa, Muğla da o kadar fazla poyraz olur. Karadeniz’de üç-dört yıldır Allah kimsenin başına vermesin her türlü doğal afet oluyor. Bunların tesiri buraya poyraz olarak dönüyor. Bu poyrazın olması, Ege Bölgesi’ndeki basralı alanlardaki nemin yüzde 5-10’a düşmesi basrayı etkiliyor, orman yangınlarının çoğalmasına sebep oluyor” diye konuştu.
“Çam balı periyodunda Muğla dışından 2 milyon kovan geliyordu”
Çam balı üretiminin olduğu yıllarda Muğla’ya öbür vilayetlerden 2-2,5 milyon ortasında arı kovanı geldiğini söyleyen Yılmaz Kaya, bu sene 100 kovan dahi gelmediğini belirterek, “Muğla’da 1 milyon ila 1 milyon 100 bin ortasında bir koloni sayısı var. Bu çam balı hasat devrinde 3-3,5 milyon arısında oluyordu. Bir kovanın 17-18 kilo çam balı verdiğini düşünün, bunu 3,5 milyon kovan ile çarptığımızda ne kadar ziyanımız olduğu ortada. Muğla dışından 2 milyona yakın koloni (kovan) geliyordu. Son iki yıldır bu sayı 100 tane bile yok” dedi.
“Yeni basralı alan çalışması yapılması gerekir”
Muğla’da son yıllarda yaşanan orman yangınları ile çam balı üretiminin yapıldığı basralı çam ormanlarının yüzde 13-15’inin yandığını belirten Kaya, “Basralı alanların orman yangınlarından ötürü yüzde 13-15 ortasında kayıp verdik. Bu alanların tekrar planlı bir halde ki Muğla Orman Bölge Müdürümüz bu bahiste arıcılarımıza çok yardımcı oluyor. Angajman planları yapılıyor, evvel bir plan yapılması lazım. Basranın nerede, ne formda yaşaması gerekiyor. Evvel bunu bilmemiz gerekiyor. Kesinlikle nem alan, rüzgar alan, batı rüzgarı alan poyraz değil, kesinlikle basra çalışması yapılması gerekir” dedi.