Trakya’da ayçiçeği tarlalarına ziyan veren ‘çayır tırtılı’ İstanbul’da parklara ulaştı. Bitkiyi kökten başlayıp yaprak ve çekirdek kısmına kadar yiyerek, büyük randıman kaybına neden olan çayır tırtılları Üsküdar’da bulunan Çamlıca Parkı’nda görüldü.
Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için İstanbul’daki parklara geldiğini belirtti.
“2002, 2012, 2022’DE EPİDEMİ YAPTI”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtılı bu sene epidemi yaptığını kaydederek, “Normal kaidelerde çayır tırtılı, 2002, 2012, 2022’de her 10 yılda bir epidemi yaptı. Olağan bunların 10 yıllık birikimi var. Çayır tırtılı neden ziyan veriyor? Zira çayır tırtılı aslında yalnızca ayçiçeğine ziyan veren bir böcek değil. Çayır tırtılı 150 fazla cinste ziyan yapıyor. Daha doğrusu büsbütün yeşil canavarı. Yeşil bitki ne varsa bu aslında pancar ağa kurduyla tıpkı biçimde şeker pancarında, mısırlılarda başka bitkilerde de ziyan yapıyor. Bilhassa o yabancı otların ağır olduğu tarlalarda aşağılarda olan evvel o otları yiyor, daha sonra üst yanlışsız çıkarak ziyan yapıyor” dedi.
“SON KALAN JENERASYONLAR TARLA BULAMADIĞI İÇİN İSTANBUL’DA PARKLARDA”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için parklara indiklerini belirterek, “Ayçiçeğine ziyan vermesinin aslında ayçiçeği ile alakası yok. O anda yeşil olan ayçiçeği bitkisi olduğu için ağır olarak bölgede o biçimde ziyan veriyor. Artık alışılmış buradaki kıymetli olan şu, alışılmış bu çayır tırtılın periyotları var, hayat devirleri var. Bu çayır tırtılının yaklaşık 2 aylık bir hayat döngüsü var. Şu an son kalan kuşaklar rastgele bir yeşil bitki yahut işte tarlada bulamadığı için doğal olarak şu anda en yeşil yer neresi parklar, bahçeler olan İstanbul’da. Doğal olarak orada görülmesi yani son kalan döllerinin yeşil olan kısımlara atak etmesinden kaynaklanıyor” diye konuştu.
“PATLAMA YAŞANABİLİR”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtıllarının yeşil canavarı olduklarını tabir ederek, “Patlama yaşanabilir. Lakin kıymetli olan ömür mühletleri. Artık olağan kaidelerde tırtıl yaklaşık 10 gün pupa periyodunda kalıyor, oradan kelebekler çıkıyor. Kelebeklerin her biri 200 civarında yumurta veriyor. Yumurtalardan ondan sonra tırtıllar çıkıyor. Bu manada da tırtıllardan çıktığı için o tırtıllar esasen ziyan yapıyor. Şu an hani görünen şu an görüntüde da gördüğümüz şeyler çayır tırtılının larvaları. Yani temel ziyanı yapan kısmı. Bu da yaklaşık 25 gün civarında sürüyor işte. O periyotta patlama yaşaması için bir sefer çok güzel beslenmesi lazım. Bunların çoğalması lazım ve hayat döngüsünde yeteri kadar yeşil olup yeteri kadar çoğalması lazım. Ya yeşil buldukça bunlar çoğalıyor. Her biri 200 olarak çoğalıyor. Bunlar kışı pupa devrinde toprak altında 8-10 cm alanda kalıyor. Kışın sert geçmesi nedeniyle daha fazla tabi yer buldular. 1 de bu en kıymetlisi kelebek devrine döndüğü vakit bunlar yaklaşık 2 bin ile 3 bin kilometre uçuyor. Tahminen ülkemizdeki bu çayır tırtılları Ukrayna’dan savaştan kaçtı. Bulgaristan’da da görülmüş zati tırtıllar. Karadeniz’e uçarak geçerek buraya yuva yaptılar. Ondan sonra Bursa’ya geçti. Gerisinden da Samsun’a kadar ulaştı. Kelebekler 150’den fazla bitkiye ziyan veriyor. Bunlar yeşil canavarı aslında. Hangi yeşil varsa yeşil yaprak ağaç da olsun, yerde olsun fark etmez, çime ziyan veriyor, yabancı otlara da ziyan veriyor, ayçiçeğine de ziyan veriyor. Hatta meradaki otlara da ziyan veriyor. Her türlü yeşili yiyor aslında. Yeşil canavarı bir böceğimiz bu.” formunda konuştu.