Enerjide arz güvenliği ve çeşitliliğini artırmak emeliyle uzun müddettir rüzgar, güneş, biyokütle, hidroelektrik ve jeotermal üzere alanlarda yatırımcılara verilen Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Sistemi (YEKDEM) takviyesinin kapsamı genişletildi. Takviye kapsamına birinci kere dalga ve akıntı gücünden elektrik üretimi ile deniz üstü elektrik üretim tesisleri de alındı. Rüzgarların dalgalar üzerinde oluşturduğu hareketli salınımdan yararlanarak elektrik üretecek olan yatırımcılar da artık YEKDEM dayanağı kapsamında pahalandırılacak.
Yapılan hesaplamalara nazaran Türkiye’de 75 gigavat gücünde deniz üstü rüzgar gücü potansiyeli bulunurken, Dünya Bankası’nın raporlarına nazaran Türkiye’de açık deniz rüzgar gücü potansiyelinin en fazla olduğu bölge, rüzgar suratlarının saniyede 9 metreye ulaşabildiği Ege Bölgesi’nin kuzeybatısında kalan alanlar. Ege’yi, Marmara ve Karadeniz bölgeleri takip ediyor.
Yeni YEKDEM düzeneği ve fiyatları 1 Mayıs 2023-31 Aralık 2030 tarihleri ortasında devreye girecek tüm yatırımları kapsayacak. Böylelikle, ortalama elektrik fiyatı daha düşük düzeylere çekilecek. Tekrar bir öteki teşvik kaynağı olarak dalga ve akıntı gücüne dayalı üretim tesislerine de lisans verilecek ve YEKDEM takviyesinden faydalanacaklar. Ana ekipman ve fizibiliteyi oluşturan maliyetler dolar bazlı olduğu ve döviz bazlı kredi daha ucuz maliyetli olduğu için taban ve tavan fiyatlarda dolar cinsi baz alınacak.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile 1 Temmuz 2021 – 31 Aralık 2030 tarihleri ortasında işletmeye giren yahut girecek yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak YEKDEM tarifesi de tekrar belirlendi. Buna nazaran jeotermal gücüne dayalı üretim tesisi ile pompaj depolamalı hidroelektrik üretim tesisi 15 yıl, başka kaynaklarda 10 yıl destekleme uygulanacak. Rüzgâr gücü teşvikleri karasal ve deniz üstü diye 2 kısma ayrıldı. Türkiye’nin kıyılarında rüzgar potansiyeli yüksek olduğu için bu düzenleme kıymetli görülüyor.
Yer altı kaynaklarına yönelik başlatılan güç seferberliğinde yeni adımlar da atılıyor. Ülke genelinde klasik madencilikle çıkarılma ihtimali bulunmayan yaklaşık 20 milyar ton rezervli kömürün ‘yer altında’ yakılmasıyla başta pak güç kaynakları doğal gaz ve hidrojen olmak üzere ekonomik getirisi yüksek sentez gazların üretimi için düğmeye basıldı. “Trakya Havzası kömürlerinin yeraltı gazlaştırma potansiyelinin araştırılması, tek boyutlu gazlaştırma deneyleri ile sentez gaz kompozisyonunun belirlenmesi” isimli projenin yürütücüsü İTÜ Maden Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Fişne, “Yerinde gazlaştırma projesi iktisada büyük katkı sağlayacak” dedi.