Depremin yarattığı yıkım altından müteahhitler ve iş insanlarının siyasi irtibatları fışkırıyor. Yıkılan binanın müteahhidinin AKP’nin eski vilayet lideri olduğu ortaya çıkıyor. Sarsıntıda ağır hasar görmüş yeni binaların müteahhidi ile AKP’li belediye liderinin paydaşlığı gündeme geliyor. Yıkılan otoyollar ile hasar gören havalimanlarının müteahhitlerinin iktidara yakınlığı ise malum. Sarsıntı felaketinin acısını yaşarken iktidarın çürümüş rant tertibiyle yüzleşiyoruz.
Gazeteci Timur Soykan, BirGün’de yayımlanan bugünkü yazısında zelzelede yıkılan oteller ve siyasi irtibatlarını yazdı.
Kırçuval Otel
Malatya’nın Battalgazi İlçesi’ndeki Kırçuval Otel dışarıdan bakıldığında büyük bir apartmandan farksızdı. 52 odalı otelin binası 1997 yılında yapılmıştı. 3 yıldızlı, 8 katlı otel, saat 04.17’deki birinci sarsıntıda yerle bir oldu. Bu otelin sahibi de AKP’li bir isim: Zafer Kırçuval. 2014 yılındaki mahallî seçimlerde Malatya’nın Battalgazi İlçesi’nin belediye meclisine seçildi. Kısa mühlet sonra Battalgazi Belediye Lider Yardımcısı oldu ve hala bu misyonda. 31 Mart 2019 lokal seçimlerinde ise Malatya Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi seçildi. Geçen haziran ayında oğlunun düğününde nikah şahitleri ortasında AKP Milletvekili Öznur Çalık ve Malatya Valisi Hulusi Şahin de vardı.
Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin ekipleri, belediyenin meclis üyesi olan Zafer Kırçuval’ın otelinde konaklıyordu. Malatya Büyükşehir Belediyesi Ampute Futbol Takımı’nın üçü İranlı (Mehdi Saedavi, M. Reza Mir Ahmadi, Hamed Matrouidi), biri Kamerunlu (Elvis Nkam Teneng) 4 oyuncusu hayatını kaybetti.
İkinci ligde çaba eden Malatya Büyükşehir Belediyesi Erkek Voleybol ekibinin 6 oyuncusu da otelde kalıyordu. Mehmet Can Ağırbaş, Murat Çiloğulları, Resul Gül, Görkem Can Gündüz, Emircan Kocabaş ve Tunahan Yıldız enkaz altında kalarak hayatını yitirdi.
Sağlam raporu verildi
Otelin 2020’deki Elazığ Sivrice zelzelesinde hasar gördüğü ve hakkında yıkım kararı olduğu argümanları gündeme geldi.
Otelin sahibi Zafer Kırçuval’a bunu sordum. “Hayır. Hasarsızlık raporu var. Elazığ sarsıntısından sonra bina incelendi ve sağlam raporu verildi” diye karşılık verdi. Sanki Zafer Kırçuval, Battalgazi Belediye Lider Yardımcısı ve Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin AKP’li üyesi olmasaydı, birebir rapor verilir miydi?
Zafer Kırçuval, 1997’de yapılan binayı daha sonra aldıklarını belirterek “Biz binada hiçbir değişiklik yapmadık. Ne çatlak ne de kolon kesiti vardı” diye konuştu.
‘Allah’ın afeti’
Otelin bulunduğu Turgut Temelli Caddesi’nde birinci sarsıntıda Kırçuval Otel yıkılırken başka çok sayıda binanın ikinci sarsıntıda yıkıldığı argüman ediliyor. Zafer Kırçuval, “Tek otel yıkılmadı, etraftaki, caddedeki tüm binalar yıkıldı. Bütün binalar üst üste. Hepsi birinci zelzelede yıkıldı” dedi. Binanın hasarsız raporu olduğunu tekrarlayıp “Güvenli bir oteldi” diye konuşunca “Ama o binada beşerler öldü” diye karşılık verdim. Sesi çok sakinken öfkelendi: “Allah’ın afeti kardeşim. Tek bir otel yıkılmadı, tüm Malatya yıkıldı.”
“Hakkınızda bir soruşturma var mı” diye sordum. “Hayır o denli bir şey yok. Bakacağız, artık.
Mimar ve mühendis hakkında o denli bir durum varmış” diye konuştu.
Yimpaş’tan vefat oteline
Kahramanmaraş’ta yıkılan Saffron Otel markasının sahibi ise Yimpaş Holding kurucusu Dursun Uyar. Yimpaş vurgunu nedeniyle mahpus yatan Dursun Uyar’ın AKP’nin kuruluşunda maddi kaynak sağladığı argüman edilmişti. Otelde onlarca kişi hayatını kaybetti lakin kesin sayı hala açıklanmadı. Dursun Uyar hakkında bir soruşturma açılıp açılmadığı da bilinmiyor. Fakat Maraş’ta 2019’da yapılan zelzele tatbikatı senaryosunda bu otel yıkılıyor ve takımlar müdahale ediyordu.
Depremde kaç otelin yıkıldığı ve kaç insanın bu otellerde hayatını yitirdiği hala açıklanmadı. Yaptığım araştırmada Malatya, Maraş, Adıyaman, Hatay, Antep’te 18 yıkılan otel belirleyebildim. Malatya’da Avşar Otel, Kırçuval Otel, Büyük Otel, Hasret Otel, Palancı Otel yıkıldı.
İsias Otel’in siyasi enkazı
Henüz 12-14 yaşındaki 25 voleybolcu çocuğun, uygulamalı eğitim için Adıyaman’a gelen 30 rehberin hayatını kaybettiği İsias Otel, büsbütün çürümüş bir binaydı. Otelin ortaklarından Mehmet Fatih Bozkurt, 2014-2019 ortasında Adıyaman Belediyesi’nin AKP’li üyesiydi. Oteli işleten kardeşi Ahmet Bozkurt ise Adıyaman TÜGVA’nın Yüksek İstişare Heyeti üyesi.
Büyük Otel
Malatya Büyük Otel, kent merkezindeki Bakırcılar Çarşısı’nda 4 katlı devasa bir dikdörtgen binaydı. Zafer İş Hanı’yla iç içe kazulet binanın 1960’larda inşa edildiği öne sürülüyor. Alt katında dükkanlar bulunun otel 52 odalı ve 3 suiti var. Yatak sayısı 107’ydi. Enkazdan çok sayıda cansız vücut çıkarıldı.
Avşar Otel
Malatya Yeşilyurt’taki Avşar Otel’in etrafındaki birtakım apartmanlar ayakta kaldı. 135 yataklıydı. 700 kişilik restoran, 600 kişilik çok maksatlı salon ve 700 kişilik kapalı terası vardı. Otelin sahibi Osman Avşar, 2020 yılındaki Elazığ Sivrice merkezli sarsıntıdan sonra Malatya Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü gruplarının binayı incelediğini ve sağlam raporu verdiklerini öne sürdü. Zelzele sırasında otelin 10 odası doluydu.
Antakya’daki Otel Divan, 1963 yılında hizmete girmişti.
Yeni restore edilmişti lakin yorgun bina sarsıntıya sağlam değildi ve güçlendirilmemişti. Bina enkazında çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Güney Otel ise Antakya’da dikdörtgen kazulet bir yapıydı. Güney Otel’de çok sayıda insan enkaz altında kaldı. Özhan Otel birinci iki katının üzerine çöktü ve art kısmı yıkıldı. Enkaz altında beşerler kaldı. Reyhanlı’da ise Alice Otel yerle bir oldu. 6 katlıyken yalnızca bir kat düzeyine indiği görülen binada hayatını kaybeden insan sayısı bilinmiyor.
Antep’te ise Nurdağı Otel zelzelede yıkıldı ve enkaz altında çok sayıda kişi hayatını kaybetti.