Aile Mahkemesi’ndeki boşanma davasında takı uyuşmazlığı yaşandı. Davacı bayan, düğünde takılan altınların kendisine ilişkin olduğunu öne sürdü. Davacı bayan; taraflara düğünde takılan 200 adet çeyrek altın, 6 adet tam altın, 3 adet yarım altın, 19 adet 20’şer gram 22 ayar altın bilezik ile 1 adet 14 ayar 13 gram altın bilezikten oluşan ziynet eşyasının öncelikle motamot iadesine, mümkün olmaması halinde ödeme günündeki bedellerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti.
TAKI KONUSUNDA UYUŞMAZLIK YAŞANDI
Davalı damat ise talep edilen ölçüde ziynet eşyasının bulunmadığını, toplamda 150 civarı küçük altın ve çeşitli ölçülerde bilezik takıldığını fakat örf ve adetlere nazaran düğünde takılan tüm takıların erkek tarafına ilişkin olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istedi. Aile Mahkemesi; düğünlerdeki takıların kime takıldıysa ona ilişkin olacağına ait geleneklerinden bahseden davalı şahidinin beyanı ve taraflara takılan takıları gösterir eksper raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne hükmetti. Kararı davacı bayan temyiz edince devreye giren Yargıtay 3. Hukuk Dairesi bozdu. Tekrar yapılan yargılamada mahkeme birinci kararında direndi. Davacı bayan tekrar temyiz müracaatında bulununca devreye bu kere Yargıtay Hukuk Genel Şurası girdi.
KADINA İLİŞKİN OLDUĞU VURGULANDI
Saatler süren yargılama sonrası Şura, kararını oy çokluğu ile verebildi. Kararda; kural olarak, düğün sırasında takılan ziynet eşyaları, kim tarafından, kime takılırsa takılsın, bayana bağışlanmış sayılır ve artık bayanın ferdî malı sayılacağı vurgulandı. Yasal mevzuatta, düğün sırasında takılan ziynet ile nakdî bedeli olan bütün eşyanın aidiyeti konusunda yazılı bir karar bulunmadığı lisana getirildi. Bu sebeple örf ve adet hukuku uygulandığı hatırlatıldı. Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına, yaygın örf ve adet ile ülke gerçeklerine nazaran kural olarak, düğün sırasında takılan ziynet eşyası ve paralar kim tarafından ve hangi eşe takılırsa takılsın bilakis bir mutabakat ya da örf ve adet kuralı olmadığı takdirde bayana bağışlanmış sayıldığı ve artık bayanın ferdî malı kabul edildiği belirtildi. Yani erkeğe takılan ziynetler ve paraların da aksi kanıtlanmadığı surece bayana ilişkin olduğunun altı çizildi.
KARAR, OY ÇOKLUĞU İLE ALINDI
Emsal kararda şu tabirlere yer verildi: “Söz konusu ziynet eşyasının (altın vs.) evlenme sebebiyle gerek ailelerce ve gerek yakınlarca bayana geleceğinin teminatı olarak takıldığı kabul edildiğinden emaneten (geçici olarak) takıldığı konusunda bayanın bir kabulü olmadığı sürece genel kural kabul edilecektir. Artık, ziynetlerin geri istenmemek üzere verildiği tez ve ispat edilmedikçe, bunları alan iade etmekle yükümlüdür. Davalı genel kuralın tersine örf ve adetleri bulunduğunu argüman ettiğine nazaran bunu ispat külfeti kendisine düşmektedir. Davalı ispat emeliyle muhtar olan şahidi dinletmiş; şahit sav edilenden farklı olarak ‘bizim adetlerimiz düğünde takılan takılar, kıza takıldıysa kızın, oğlana takıldıysa oğlanın olur’ formunda söz vermiş; mahkemece şahidin beyanı temel alınarak karar kurulmuştur. Çabucak belirtmek gerekir ki, düğünde takılan takıların erkeğe ilişkin olduğu istikametinde örf ve adetleri bulunduğunu belirten davalının, dinlettiği şahidin beyanı ve Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına yansıyan yaygın örf ve adet karşısında daha esaslı bir adetin varlığını ispatlayamadığı açıktır. Bu durumda genel kuraldan ayrılınmasını gerektirecek bir durum kelam konusu değildir. Mahkemenin direnme kararı Heyet çoğunluğu tarafından isabetli bulunmamıştır. Hukuk Genel Şurası’nda yapılan görüşmeler sırasında, düğünde takılan takıların düğün masraflarına katkı mahiyetinde olduğu ve kime takıldıysa ona ikram verilmesi gayesi güdüldüğü, takılan tüm ziynet eşyasının bayana bağışlanmasının amaçlanamayacağı görüşü ileri sürülmüş ise de, bu görüş Şura çoğunluğunca benimsenmemiştir. Mahkeme kararının bozulmasına oy çokluğu ile hükmedilmiştir.”