Yıllarca ülkeyi yöneten koalisyon hükümetlerinin en çok ziyan verdiği alanlardan biri iktisat oldu. Turgut Özal’ın Kasım 1989’da Cumhurbaşkanı seçilmesinden Kasım 2002’ye kadar geçen 13 yılda Türkiye’de 11 farklı hükümet kuruldu ve bunların 9’u koalisyon hükümeti olunca, ülke iktisadı bundan büyük yara aldı.
Koalisyon hükümetleri yüksek faizle aldığı borçlarla ekonomiyi çevirmeye çalışsa da 1999-2001 yıllarında Türkiye’de 22 banka battı. Büyük devalüasyonun yaşandığı krizde batık bankalarda buhar olan yaklaşık 50 milyar dolarlık borcu, hazine ödemek zorunda kaldı. Krizin ülke iktisadına maliyeti ise 290 milyar dolar oldu. Ülke iktisadının uçurumun kenarına getiren büyük krizi tetikleyen banka batışlarının en büyük nedeni, yüksek faizle toplanan mevduatlar oldu.
Yüzde 100’e dayanan borçlanma faizi nedeniyle Hazine, daima yeni borçla borcu kapatmak zorunda kaldı yıllarca. Borç ödemeleri o denli bir noktaya ulaştı ki, Türkiye’de bir yılda toplanan vergiler, kamu borcunun faiz ödemelerine bile yetemez oldu. CHP Genel Lider Yardımcısı ve Sözcüsü Faik Öztrak’ın Hazine Müsteşarlığı yaptığı 2001 yılında Türkiye’nin faiz masraflarının vergi gelirlerine oranı 103,3 ile tarihin en yüksek düzeyine çıktı. Yani o günkü sayıyla 65 milyon vatandaştan toplanan tüm vergiler, 2001’de Türkiye’nin borçlarının faizini ödemeye yetmiyordu. Türkiye’ye yüksek faizle borç veren milletlerarası bankalara ve IMF’ye ödeme yapabilmek için Hazine, yeni borçlanmalar yapmak zorunda kalıyordu.
2002’de yüzde 87 olan faiz masraflarının vergi gelirlerine oranı AK Parti’nin iktidara gelmesinin akabinde aşağıya çekilebildi. Faik Öztrak, Nisan 2003’te Hazine Müsteşarlığı vazifesinden alındı ve 2003 sonu itibariyle faiz masraflarının vergi gelirlerine oranı yüzde 69’a geriledi. AK Parti hükümetinin birinci yılında 18 puan aşağı çekilen bu oran, ilerleyen yıllarda süratlice aşağıya çekildi.
2005’te yüzde 42,7’ye, 2010’da ise yüzde 22,9’a düşürülen faiz masraflarının vergi gelirlerine oranı 2015’te yüzde 13’e ve akabinde da 2017’de tarihi bir muvaffakiyetle yüzde 10,5’e çekildi. Ekonomik büyümeyi besleyen yatırım, üretim, istihdam ve ihracat artınca kamunun vergi ve sigorta primleri artınca Hazine’nin gelirleri arttı, kamunun hem borçlanma muhtaçlığı hem de borçlanma maliyeti azalttı. Kovid-19 salgınının tesiriyle 2020 ve 2021 yıllarında yüzde 16’ya çıksa da bu oran Türkiye İktisat Modeli’nin tesiriyle 2022’de ise oran yine yüzde 13’e düşürüldü.
Türkiye’nin borç faizi ödemesinin vergi gelirlerine oranı son 20 yılda yüzde 103’ten yüzde 13’e gerileyince, bütçedeki karadelik kapandı. Bugün vergi gelirlerinin yalnızca yüzde 13’ü borç faizine gidiyor. Devasa güç sübvansiyonlarına karşın Türkiye’nin kamu bütçesi 2022’de yalnızca %0.9 açık verdi. Eskide, paradan para kazanarak servetine servet katan rantiyecilerin cebine giren vergiler; yatırım, üretim, istihdam toplumsal refahın artması için kullanılıyor.
Merkez Bankası’nın istihdam ve büyümeyi desteklemek için faizleri düşürmesi, kamunun borçlanma maliyetini düşürmesinin yanı sıra iş dünyasının da finansman yükünü hafifletti. Kredileri baskılayan, yatırım ve üretim iklimini bozan, işsizliği artıran, ekonomik faaliyetleri yavaşlatan ve şirket bilançolarını bozan ve iflaslara kapı aralayan “Reel faiz” söylemi bir kenara koyan iktisat idaresinin Aralık 20212’de devreye aldığı Türkiye İktisat Modeli sayesinde hem yatırım ve üretim hem de istihdam ve ihracat arttı. Pandemi ile başlayan ve Rusya Ukrayna Savaşı’nın körüklediği yüksek enflasyon dalgasına karşın Türkiye iktisadı 2020’de yüzde 1,8, 2021’de yüzde 11,4 ve 2022’de yüzde 5,6 büyüdü.