Kiracı Hakları Nelerdir?
Kiracı hakları kanunu, genel prestijiyle kiracının sorumluluklarından kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Kelam konusu yeri kiralayan kişi, mukaveleye bağlı olarak doğan haklar kapsamında konutu kiralayandan birtakım taleplerde bulunabilir. Kontratsız kiracı hakları da kanunlar içerisinde mevcuttur. İş yeri ve mesken üzere çeşitli yerlerde mukavelenin içeriği değişse de kiracı ve kiralayanın hakları ebediyen korunmaktadır.
Kiracılar ve mesken sahipleri ortasında en fazla görülen sorunlardan biri de mesken sahibinin belirlenen müddetten evvel kiracıyı tahliye etme isteği olarak dikkat çeker. Lakin bu mevzuda yapılan kanunsal düzenlemeler ebediyen kiracı tarafın yanındadır. İlgili mülke taşınmadan evvel kontrat yapılması gereken bir durumdur. Bu dokümanın düzenlenmesinden sonra kiracı meskenden çıkarılamaz.
Kiracı Haklarını Nasıl Savunabilir?
Kiracının tüzel hakları ortasında birinci olarak ilgili kontratta belirtilen hususlara uyulması durumunda 10 yıla kadar kiralanan yerin kullanılması dikkat çeker. Bası zorlayıcı sebepler dışında ilgili konuttan tahliye kelam konusu dahi değildir. Kiracının tahliyesi 10 yıldan sonra mümkün hale gelebilir. Kiracı haklarının korunabilmesi ismine konut sahibiyle kesinlikle kira mukavelesi hazırlanması gerekir. İlgili mukaveleye uyan kiracı şahıs, kanunen ilgili mülkü kullanım hakkına sahip olur.
Haklı münasebetler mevcudiyetinde tahliyenin istenmesi üzere bir durumda mesken sahibinden yazılı olarak bildirim alınması gerekir. Mesken sahibi, bu durumda kiracıya ihtarname bildirimi gönderir. Yazılı tahliye bildirimi olmadan mülkü kiraya veren kişinin kiralayan şahsı meskenden tahliye etmesi mümkün olmaz. Kiralanan mülkün farklı birine satılması üzere bir durum da kiracının haklarını kaybettiği manasına gelmez. Burada sırf yeni mesken sahibi, eski mesken sahibinin yerine geçirerek mukavelenin bir tarafı olur. Konutun yeni sahibi, kelam konusu mülkü satın aldığı tarih prestijiyle 1 ay içinde kiracı olan bireye tahliye bildirimi gönderebilir. Bunun akabinde kiracı, tahliye olabilmek için 6 ay mühlete sahiptir.
Kiracı haklarında meskenden çıkma müddeti, iflas eden bir kiracı için de farklı olarak seyredecektir. İflas ettiğini konut sahibine bildiren kiracı şahıstan ödenmeyen kira bedelleri için senet üzere garantiler talep etmesi de görülenler ortasıdır. Garanti verilmesi için ise kiracı şahsa kiralayan şahıs tarafından ek bir müddet verilebilir. Burada kiracı, hiçbir garanti veremeyeceğini kabul ederse mukavelenin o anda feshi gerçekleşebilir. Bu durumda Borçlar Kanunu kiracı hakları ise geçerliliğini kaybeder. Lakin mesken sahibi ve kiracı ortasında mutabakat yolu ve ihtimali hep açıktır.
İşyeri Kiracı Hakları Nelerdir?
İşyeri kiracı hakları da emlak alanıyla ilgilenenler için son derece kıymetli bir bahistir. Tıpkı olağan mülklerde olduğu üzere iş yeri kiralayanların da mülk sahibine karşı birtakım sorumluluk ve hakları vardır. Burada da ilgili olan mukavele mucibince belirtilen gün ve ölçü kadar kira bedeli ödemesi yapılma sorumluluğu vardır. Burada da kiracıların birtakım hakları vardır. İlgili kiralar, Borçlar Kanunu’nda açıklanmıştır.
Dükkan kiracı hakları ve dükkan kiralayan hakları üzere hususları düzenleyen kanun kapsamında, iş yeri sahibi kiracıyı istediği vakit çıkarma hakkına sahip değildir. Kiracı ile kontrat feshi yapmak için kiraya veren şahsın birtakım haklı nedenleri bulunması gerekir. Aksi takdirde, ilgili mülkü kiraya veren kişi kiracı şahıstan tahliye edemez. Borçlar Kanunu kapsamında bedellendirilen kira mukavelesinde kira bedeli dışında kiracı aleyhine değişikliğe gidilmez.
Her Kiracının Bilmesi Gereken Haklar
Ev sahibi konutu satarsa kiracı hakları devam eder. Lakin kira kontrat tarihinin dolması ile kiracıdan tahliye beklenebilir. Kontrat bitişi de çoğunlukla kontratta yazılmış olan müddete tekabül eder ve ender sebepler dışında kiracı katiyen bu müddetten evvel mülkten çıkarılamaz. Mukavele bittiğinde yeni kontrat yapılmazsa ve kiracı mülkte oturmaya devam ediyorsa da tıpkı hususlar geçerlidir. Kiracının kontrat uzatma mühleti 10 yıl olarak dikkat çeker.
Tahliyeye karşı da kiracı hakları bulunur. Konut sahibi olan şahıs, ilgili kiralama kontratının dolmasından sonra tahliyenin çabucak gerçekleşebileceğini düşünebilir. Kanun kapsamında kontratın bitişi, kiracı kişinin tahliyesini sağlamada bir sebep değildir. Yeni baştan mukavele yapılmaması üzere bir durumda bir evvelki kontratın tıpkı şartlarda devam ettiği varsayılır.
Bir kiracı olarak kiraladığınız konutta doğabilecek tadilat masraflarının kiracı hakları kapsamında olduğunu bilmelisiniz. 1 yıllık yahut 5 yıllık kiracı hakları için birebir şey geçerlidir. Konutun kendinden kaynaklanan kusurlarının hiçbir karşılık almaksızın konut sahibi tarafından yaptırılması gerekir. Gerekli tadilatların kiracı tarafından yaptırılması, masraf bedelinin ise kiradan düşülmesi yaygın bir uygulama olarak buna bir alternatiftir.
Depozito, bir yahut birkaç kira bedeli kadarınca kiraya veren şahsın talep ettiği teminat olarak tabir edilebilir. Bu uygulamanın temel emeli, ilgili mülkü kiralayan kişinin mülkü birinci aldığı formda bırakmaması riskinde gereken tadilatların yapılması gerektiğidir. Bir kiracı olarak, bir mülkü kiralamadan evvel rastgele bir kusur olup olmadığını tespit edebilirsiniz. Kiracı hakları kapsamında, depozitonun tadilat üzere durumlarda kiracıya ödenmesi bir haktır.
Bir mülkün kiraya verilebilmesi için gereken sigortanın uygulanması gerekir. Kiracı hakları kanunu bakımından, konut sahibi sigorta ödemesini yapmış olmalıdır. Tadilat üzere bir durumda sigorta için de meskeni kiralayan kişinin harcama yapması ve buradan düşülmesi de yaygın görülen bir durum olarak öne çıkar.