Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, aralık ayında Meclis’e sunulması beklenen EYT düzenlemesiyle ilgili merak edilen soruları cevapladı.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE EYT KAPSAMINA GİRİLİR Mİ?
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı: “Bazı borçlanmalar EYT kapsamına girecek ki bunlar borçlanırsa şayet sigortalılık başlangıç müddetini geri çeker. Burada askerlik borçlanması en kıymetlilerden birisidir. Toplamda 2 yıl boyunca yapılabilecek borçlanmadır. Bir oburu bayanlarda doğum borçlanmasıdır. Bayanlarda her bir çocuk için 2 yıl toplamda en fazla 3 çocuk için doğum borçlanması yapılabiliyor.
Aynı halde yurt dışı borçlanma yapılırsa bu da sigortalılık mühletini öne çekiyor. Kontratlı çalışanlar çalışmadıkları gün kadarını borçlanabiliyorlar. Mesela 30 gün varsa 15 gün prim ödendiyse geri kalan 15 gün için prim yatırabiliyorlar.
Kamu görevlerindeyken seçim hasebiyle istifa edip geri gelenler o süreyi borçlanabiliyor. Memurlar şayet fiyatsız müsaade kullandıysa bu fiyatı borçlanabiliyorlar. Yeniden birebir formda yurt dışında tıp öğrencileri tahsil gördüyse o müddetleri de borçlanabiliyor.
‘STAJ MAĞDURİYETİ EYT İLE ÇÖZÜLMELİ’
EYT kapsamında stajyerlerinde çok büyük sorunu var. Stajyerler çalıştıkları yerde kendileri ismine kısa devirli sigorta primi yatırıldı. Kendileri istiyor ki uzun devirli sigorta primi borçlanma hakkı tanınsın böylelikle hem sigortalılık başlangıç müddeti geri çekilsin hem de prim tamamlanmış olsun. Şu an maddede da olup olmadığını bilmiyoruz. Sayın Bakan Alım daha evvelki açıklamalarında stajyerlerin meselesini çözüleceğini söyledi. Akabinde öteki bir açıklamasında bunun öteki kanunla çözülebileceğini söylemişti. Lakin bunun öteki bir kanun değil şahsen EYT yasası ile çözülmesi gerekiyor ki EYT çözülürken öteki mağduriyetler oluşmasın.
Bakan Alım staj sigortası emeklilik kapsamında değerlendirilmeyecek demişti. Önümüzdeki süreçte bu değişebilir mi?
Değişmesini umuyoruz. Bununla bir arada bir sürü sorun var.”
EYT YASASI ÇIKTIKTAN SONRA EMEKLİLİK MECBURİ Mİ OLACAK?
Emeklilik isteğe bağlı gerçekleşecek şahıslar emekli olmak isterse dilekçeyle başvurmak suretiyle emekli olabiliyor. Burada en erken mühlet aralık ayında Meclis’e gelirse ocak ayında dilekçe verirlerse şubat ayında emekli olabilecekler. Patronlar bunu zarurî meblağ mı durumu var. Kimi özel dal firmaları yaşı gelmiş bireyleri emekliye ayırabiliyor lakin bu yasal değil. Emeklilik kişinin kendi seçebileceği bir haktır o yüzden EYT kapsamında emeklilik zarurî değildir. Lakin emekli olduktan sonra da toplumsal güvenlik destekleme primi yani daha düşük SGK primi ödemek suretiyle şahıslar çalışmaya devam edebilir. Fakat devlet memurlarında bu türlü bir hak kelam konusu değil.”