Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulamasının bankaya getirdiği yükle ilgili bilgi vermemesi üzerine CHP, Yeterli Parti ve HDP kümeleri kurulu terk etti.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, 2023 yılı bütçesi görüşülürken muhalefet milletvekillerinin talebi üzerine, Merkez Bankası’nın kur muhafazalı mevduatla ilgili sunum yapması kararlaştırılmıştı.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, bugün kurulda KKM ve Merkez Bankası’nın çalışmaları hakkında sunum yaptı ve milletvekillerine bilgi verdi. Ancak Kavcıoğlu, KKM’nin Merkez Bankası’na maliyetini açıklamadı ve buna münasebet olarak Merkez Bankası Kanunu’nu gösterdi.
CHP, Âlâ Parti ve HDP kümeleri, bu durumu protesto ederek toplantıyı terk etti.
HDP’li Turan: Bürokratik vesayet hatta bürokratik darbe ile karşı karşıyayız
Komisyon üyesi ve HDP Eş Genel Lider Yardımcısı Rıdvan Turan, bahisle ilgili şu açıklamaları yaptı:
“Bence şu anda bir çeşit skandala sahne oluyor Meclis. Bürokratik vesayet hatta bürokratik darbe ile karşı karşıyayız. Merkez Bankası Lideri bugün de geldi ‘biz bu bilgiyi veremeyiz’ dedi. Düşünsenize Türkiye iktisadının altında bir saatli bomba var. Bu bombanın patlayıp patlamayacağını, patlayacaksa ne vakit patlayacağını milletin temsil yeri olarak söz edilen Meclis’te milletvekilleri, halkın temsilcileri bilmiyor, öğrenemiyor. Bu son noktada bu halkın iradesine karşı son derece saygısızlıktır, çok büyük bir akındır.
“Bunu halk ismine kabul edebilmemiz mümkün değil”
Milyarlarca TL’lik bir kaynak fakirlerden zenginlerin cebine hakikat transfer ediliyor. Çok açık, zira KKM’nin temeli buna dayanıyor. Parası olanın daha fazla para kazanmasına dayanıyor. Pekala biz, bizi buraya gönderen halk ismine ya kamunun kaynaklarından Merkez Bankası vasıtasıyla KKM’ye ne kadar paranın gideceğini niçin öğrenemiyoruz? Şu anda iktidar bloku da bu bilginin verilmesinin gerçek olduğunu söyleyecek kadar demokrasi ile uzak yakın alakası kalmamış durumda. Hakikaten tam manasıyla skandal ile karşı karşıyayız. Bunu halk ismine kabul edebilmemiz mümkün değil. O sebeple ben çok kısa kelam aldım. ‘Bu tiyatroya ortak olmanın manası yok, burada yaşanan çok açık bir bürokratik darbedir ve rastgele bir kıymetlendirme yapmayacağım, protesto ediyorum ve çıkıyorum’ dedim.”
CHP’li Kuşoğlu: 85 milyon kişinin ödediği paranın hesabını sormak, milletin vekilleri olarak bizim görevimizdir
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, KKM’nin mühletinin bir yıl daha uzatılmasını da içeren torba kanun görüşmelerinde de KKM’nin maliyeti hakkında Merkez Bankası yetkisinin yeniden bilgi vermediğini anımsatarak şunları söyledi:
“Geçenlerde bir torba kanunda KKM ile ilgili bir uzatma kelam konusu olduğunda, -normal olarak TBMM üyeleri olağan ki hem bahis hem de kurumla ilgili bilgi talep ederler, masaya yatırırlar- biz hem Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan hem de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan KKM ile ilgili bilgi istedik. Hazine ve Maliye Bakanlığı detaylı bilgiler vermişti. O gün Merkez Bankası yoktu. Torba kanunun en son hususu olarak görüşmeyi erteledik. Daha sonra Merkez Bankası temsilcisi geldiğinde, ‘1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’na nazaran bilgi veremeyiz’ demişti. Bu, tam aksine, 1211 Sayılı Kanunu’na nazaran Plan ve Bütçe Kurulu’na, TBMM’ye çok daha detaylı bilgi vermesi gereken bir kurum, Merkez Bankası. Bu mevzudaki hassasiyetimizi, millet egemenliğini, Meclis’in prestijini korumak, hatırlatmak gayesiyle biz, Plan ve Bütçe Komitesi’ni, son unsurdu aslında, o gün terk etmiştik.”
TBMM Lideri Mustafa Şentop’un Plan ve Bütçe Kurulu’ndaki bütçe görüşmeleri sırasında Merkez Bankası’nın 2 Aralık’ta Meclis’e gelip bilgi vereceğini söylediğini tabir eden Kuşoğlu, “Zaten 6 ayda bir Merkez Bankası’nın Plan ve Bütçe Kurulu’na bilgi vermesi gerekiyor. Bu yıl içerisinde hiçbir halde bilgi vermemişlerdi. Sayın Şentop’un söylediği formda bugün bilgi vermeye geldiler, lakin hiçbir biçimde bilgi vermediler yeniden. Bilgilendirme yapılmayınca üzüldük. Münasebet olarak da 57’nci unsura göre… Yıllıktır mali tablolar, yıllık olarak hesaplanır, devir sonunda kâr-zarar ortaya çıkar. Bütün şirketler için Vergi Tarz Kanunu’na, Ticaret Kanunu’na nazaran, Sermaye Piyasası Kanunu’na nazaran yıllıktır. Bunun içerisinde kâr-zarar her vakit hesaplanabilir. Merkez Bankası için de gün gün kâr-zarar hesabı yapılabilir. O denli bir münasebet olmaması gerekir. Bir milyon şahsa 85 milyon kişinin ödediği paranın hesabını sormak, milletin vekilleri olarak bizim vazifemizdir. Bunu sormak istedik. Maalesef bu hususta hiçbir bilgi verilmediği üzere, bunun yasak olduğunu, veremeyeceklerini söylediler” diye konuştu.
“Milleti devlet karşısında maalesef boynu eğik bıraktılar”
AKP ve MHP milletvekillerinin bu durumu eleştirmemesine reaksiyon gösteren Kuşoğlu, “Biz, muhalefet partisi olarak, Meclis’i çalıştırmak, milletin prestijini birinci partiden daha fazla korumak zorunda değiliz. Öncelikle onların vazifesidir. Lakin misyonlarını yapamadılar, bilhassa Cumhur İttifakı’na mensup partiler bu mevzuda hassasiyet gösteremediler. Milleti devlet karşısında maalesef boynu eğik bıraktılar. Buna çok üzüldük. Kurulda bunları hatırlatarak komitesi terk ettik. Diğer da soru sormadık. Zira şu anda milletin en fazla merak ettiği bahis buydu” dedi.
“Komisyonu protesto ettik”
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın KKM’nin Hazine’ye maliyetine ait bilgi verdiğini anımsatan Kuşoğlu, şöyle konuştu:
“Hazine ve Maliye Bakanı’nın en son açıkladığı 94 milyar TL’lik bir, bütçeden KKM’ye ödeme yapıldığıydı. Alınmayan vergiler, hepsini bir ortaya getirdiğimizde 150 milyar TL’yi geçen bir meblağ var. Merkez Bankası’nın sorumlu olduğu KKM ile ilgili olarak da gibisi bir durumun oluşması lazım. Yani en az 300, tahminen 400 milyar TL’lik bir meblağdan bahsediyoruz. Milletin hesabından, devletin bütçesinden 1 milyon şahsa aktarılmış. Bunun hesabını sormaya çalışıyoruz millet ismine. Bu bahiste yanıt verilmemesi bizleri hakikaten üzmüştür. Cumhur İttifakı’na mensup partilerin bu bahiste hiç hassasiyetlerinin olmaması; yurtseverliklerini, vatanseverliklerini, milliyetçiliklerini göremememiz bizi daha da üzmüştür. Maalesef bu iki hususu dikkate alarak biz de kurul çalışmalarını devam ettirmedik. Kurulu protesto ettik.”
İyi Parti’nin TBMM Plan ve Bütçe Komitesi üyeleri de salonu terk etti
İyi Parti’nin TBMM Plan ve Bütçe Kurulu üyeleri Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz ve Erzurum Milletvekili Naci Cinisli de komitede sunum yapan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulamasının maliyetini açıklamayı reddetmesine reaksiyon göstererek salonu terk etti. Cinisli, “Bugün tekrar Meclisimize bir prestij, bir haysiyet suikastı yapıldı. Biz askeri vesayetten kurtulduk diyoruz, askeri vesayetin sorunlarını Türkiye Cumhuriyeti Devleti senelerce yaşadı. Ancak bugün askeri vesayet yerine bir bürokratik vesayet gelmiştir. Bugün bir bürokratik vesayet altında siyaset eziliyor, TBMM’nin iradesine ipotek konuluyor” dedi
İyi Partili Yılmaz: Ben sizin yanlışlarınıza burada şahitlik edemem
İyi Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz şunları söyledi:
“Bundan bir müddet evvel Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bir torba kanun geldi. Bu torba kanunun unsurlarından birisi de KKM ile ilgili düzenlemenin mühletinin bir yıl daha uzatılmasıyla ilgiliydi. O evrede biz milletin temsilcileri olarak karar vermeden evvel neyle karşı karşıya olduğumuzu, bunun maliyetinin ne olduğunu öğrenmek istedik. Hazine bunu açıkladı fakat Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bunu açıklamadı. Biz komiteye Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’ndan bir yetkilinin gelerek bize bilgi vermesini istedik. Uzun beklemeden sonra bir yetkili geldi lakin bize ‘Ben bu mevzuda size bilgi vermeye yetkili değilim. Mevzuat buna müsaade vermiyor’ üzere bir kelam söyledi. Biz de bunu protesto ettik. Ve dedik ki: ‘Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Merkez Bankası milleti temsil eden milletvekillerine nasıl bilgi veremez.’ Lidere ortaya girmesini söyledik, ‘Ya bu arkadaşı buradan çıkart, toplantıya orta ver ve ondan sonra ilgili makamı, üst makamı çağır o bize bilgi versin’ dedik lakin lider bu türlü bir şey yapmadı. Bizde buna reaksiyon olarak o vakit da kurulu terk ettik.
Bugün geldiğimiz noktada sayın lider bir sunum verdi. Sunumdan sonra tenkitler, tartışmalar basamağında kurul lideri, ‘Daha evvel bu bahiste verilmeyen bilgiyi siz de vermediniz. Sanki bu hususta söyleyeceğiniz bir şey yok mu’ dedi. Lakin Merkez Bankası bize yarım saat bir diskus çekti ve içinde yeniden hiçbir şey söylemedi. Birtakım yanlışlarına da beni eski Merkez Bankası Lideri olarak şahit gösterdi. Ben de orada reaksiyon gösterdim. ‘Ben sizin yanlışlarınıza burada şahitlik edemem’ dedim. Geldiğimiz nokta prestijiyle millet ismine sorduğumuz soruya karşılık alabilmiş değiliz.
“İstediğimiz bilgiyi alamayınca neye nazaran tartışma yapacağız o da belirli değil”
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kanununda, yasasında bu türlü bir şey kelam konusu değil. Merkez Bankası her gün karını da ziyanını da hesaplıyor. Anında her şeyi ortaya çıkartabilir. Fakat bu türlü bir mazeretin gerisine sığınarak bunu açıklayamayacaklarını söylediler. Mademki bunun bu türlü olduğuna inanıyorsunuz biz saklı bir toplantı istiyoruz, bu saklı toplantıda milletin milletvekiline, Meclis’ine bu bilgi verilmeli dedik, bunu kayda geçirdik ve ondan sonra burada kalmanın bir yararı yok zira istediğimiz bilgiyi alamayınca neye nazaran tartışma yapacağız o da aşikâr değil. O nedenle kurulu terk ettik.
“Herhalde bunu toplumla paylaşmaktan korkuyorlar”
2021 yılı aralık ayının 20’sinde KKM’ye karar verildikten sonraki gelişmeleri Merkez Bankası’nın bilançosunda, değerleme hesabındaki gelişmeleri gün gün gösteren bir grafik paylaştım. Bugün itibariyle bu değerleme hesabının geldiği sayı 350 milyar TL’ye yakın. Merkez Bankası’nın 60 milyar dolar bir durum açığı var. Türk lirası, dolara karşı 1 lira kaybetse bu 60 milyar TL eksi müellif. Bunun içinde altın var. Altından da kaybolan ölçüler buraya yazılıyor. Münasebetiyle 350 milyarın açık durumdan oluşan kaybı altın değerlenmesinden ötürü fiyatı hareketlerinden ötürü ortaya çıkan durumu artı yahut eksi koyduktan sonra içinden çıkardığımızda ortaya kalan sayı çok büyük bir sayı oluyor. Herhalde bunu toplumla paylaşmaktan korkuyorlar. O nedenle bu sayısı bu bilgiyi bizimle paylaşmadılar diyorum.
İyi Partili Cinisli: Sayın Lider, bir AK Parti sözcüsü üzere konuştu”
Erzurum Milletvekili Naci Cinisli ise şunları söyledi:
“Sayın liderin buraya gelişine gazetecilerin ilgisinden de görüyoruz ki çok olağan bir durum yok ortada. Bütçeden sonra gelmesi tabi ki gerçek değil. Sayın lider o kadar yetersiz bir sunum yaptı ki ve bir AK Parti sözcüsü üzere maalesef konuştu. Kanunla belirlenmiş olan bağımsızlık unsurunu de çiğniyorlar. Merkez Bankası Lideri partili değildir. Bir parti vazifelisi de değildir. Bir parti sözcüsü, iktidar sözcüsü de değildir. Kendisinin belirlediği, belirleyeceği siyasetleri bize anlatması gerekirdi. Bizim sorularımıza yanıt vermesi gerekirdi. Lakin okuduğu metinden anlıyorum ki AK Parti iktisatla ilgili kurmaylarına bir metin dağıtmış ve bu metni bir ay boyunca bütçe görüşmelerinde neredeyse cümlesi cümlesine dinlemiştik zati, farklı bir şey duymadım. Birebir metin tekrar edildi.
“Bugün askeri vesayet yerine bir bürokratik vesayet gelmiştir”
Çok üzgünüm, bugün tekrar Meclisimize bir prestij, bir haysiyet suikastı yapıldı. Biz askeri vesayetten kurtulduk diyoruz, askeri vesayetin ıstıraplarını Türkiye Cumhuriyeti Devleti senelerce yaşadı. Ancak bugün askeri vesayet yerine bir bürokratik vesayet gelmiştir. Bugün bir bürokratik vesayet altında siyaset eziliyor, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin iradesine ipotek konuluyor. Bundan ötürü çok büyük keder duyuyorum milletin emanetini alıp Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde hakkıyla taşımaya çalışan bir milletvekili olarak. Burada sorulan sorulara karşılık verilmemesini kınıyorum. Milletvekilimiz Durmuş Yılmaz’ın bir teklifi oldu: ‘Gizli oturum yapalım, bilinmeyen oturumda bu sayıları bize açıklayın’ diye. Bu sayıları açıklayamamaları ayıplarını örtme uğraşıdır, öbür bir şey değildir. Bütçeden, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin toplanan vergilerinden bir azınlığa sermaye transferi yapılıyor KKM denen uygulamayla. Biz buna da karşıyız hem ekonomik olarak hem de vicdani olarak yanlış bir uygulama olduğunu düşünüyoruz. Bu toplantıyı da terk etmekten diğer bir deva bulamadık. Buradaki öncelikli emelimiz Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ve milletimizin haysiyetini üstte tutmaktı, korumaktı. Yoksa orada oturup dinlemek kolaydı. Bizim milletimiz ismine yapmamız gereken bu muameleyi protesto etmekti ve bunu yaptık.
“Şu anda saray Meclis’e meydan okuyor”
Türk iktisadını dolara endekslemiş oluyorlar. Türk iktisadını aslında Amerikan Merkez Bankası’nın insafına terk etmiş durumdalar. Bununla ilgili karşılıklar alamadığımız üzere bize açıklanan döviz rezervlerinin ayrıntılarıyla ilgili de bir karşılık alamadık. Afaki bir döviz rezervi sayısı verildi. Ne kadarı swap ne kadarı öteki borçlardır bununda yanıtını alamadık. Şu anda saray Meclis’e meydan okuyor.” (ANKA)