Para Siyaseti Heyeti’nin ağustos ve eylül toplantılarında siyaset faizini 2 puan indiren ve kredi faizlerini siyaset faizine hakikat yaklaştırmak için bir dizi adım atan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) atılımları meyvesini verdi. TCMB datalarına nazaran ticari kredilerin ortalama faiz oranı 30 Eylül 2022 tarihi prestijiyle yüzde 20’nın altına geriledi.
9.5 AYIN TABANINA İNDİ
TCMB datalarına nazaran ticari kredi faizleri 1 Temmuz prestijiyle yüzde 31.26 düzeyinde bulunuyordu. Bu tarihten sonra atılan adımlarla faiz 30 Eylül’e kadar olan devirde yaklaşık 12 puan gerileyerek yüzde 19.39 düzeyine indi. Sabah’ın haberine nazaran, Böylece ticari kredide faiz 10 Aralık 2021’den bu yana en düşük düzeye gerilemiş oldu. Kredi faizlerindeki düşüş, muhtaçlık kredilerine de yansıdı. TCMB datalarına nazaran 15 Temmuz 2022’de yüzde 35.41’e kadar yükselen gereksinim kredisi faizleri, 30 Eylül’de yüzde 31.65’e indi. Taşıt kredisi faizleri de yüzde 28.73’ten 25.87’ye geriledi.
ADIMLAR SONUÇ VERDİ
Merkez Bankası yatırım, ihracat ve istihdamı ön plana alan yaklaşımla, son devirde selektif kredi siyasetinin işlemesi için değerli adımlar attı. Siyaset faizinde yapılan iki puanlık indirimin yanı sıra, ticari kredi faizlerini siyaset faizine yanlışsız yaklaştırmayı amaçlayan bir dizi zarurî karşılık ve menkul değer tesisi uygulaması devreye alındı. Uygulamanın birinci devreye alındığı periyotta, bankalara, yeni ticari kredilerden yüzde 22.85 ile yüzde 29.4 ortasında faiz uygulamaları durumunda kredi meblağının yüzde 20’si kadar devlet tahvilini karşılık olarak tesis etmesi zaruriliği getirildi. Ticari kredi faizinin yüzde 29.4’ten fazla uygulanması durumunda ise DİBS tesis mecburiliği kredi ölçüsünün yüzde 90’ına ulaştı.
204 MİLYAR TL KREDİ
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun datalarına nazaran, ticari kredi faizlerindeki düşüş, yatırım iştahı artan gerçek kesimin kredi kullanımına da yansıdı. Merkez Bankası’nın ağustostaki faiz indirimi öncesinde 2 trilyon 857 milyar lira olan TL ticari kredi hacmi, 30 Eylül 2022 tarihi prestijiyle 3 trilyon 61 milyar liraya çıktı. Bu devirde ticari kredideki büyüme 204 milyar TL oldu.
DÖVİZ KREDİLERİ KAPANDI
REEL dalın kredi kullanımında da TL tercih edildi. 19 Ağustos’ta 139.1 milyar dolar dolar gerçek dalın döviz kredilerinin toplamı, 30 Eylül’de 133.3 milyar dolara geriledi. Gerçek dalın döviz açık durumu bu yılın temmuz sonu prestijiyle 91.2 milyar dolarla 12 yılın en düşük düzeyine indi.