MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, minimum fiyata yapılacak artırıma ait olarak, “Bu yıl için satın almayla ilgili kaybolan alım gücüne ait maaş artışı yapıldı. Önümüzdeki yıl için yapılacak olan artışına, bu periyottaki enflasyon datalarıyla hareket ederek değil, önümüzdeki periyot enflasyon beklentileri ışığında bir artırım yapılması düşünülmeli” dedi.
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Lideri Mahmut Asmalı, MÜSİAD 2022 İktisat Raporu aracılığıyla değişen ve dönüşen global iktisat çerçevesinde Türkiye’nin dünyanın birinci 10 iktisadı ortasında yer almasını hızlandıracak 15 teklif hazırladıklarını bildirdi.
MÜSİAD Stratejik Araştırmalar Kurulu ve Ekonomik Araştırmalar Ünitesi’nin katkılarıyla hazırlanan ‘Küresel Ekonomiyi Yine Düşünmek’ başlıklı MÜSİAD 2022 İktisat Raporu, MÜSİAD genel merkezde tanıtıldı. MÜSİAD Genel Lideri Asmalı, raporun tanıtımı münasebetiyle düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, Covid-19 salgının akabinde hızlanan dijitalleşme süreciyle birlikte tedarik zincirinden üretime, lojistikten ihracata kadar global iktisada taraf veren tüm süreçlerin kıymetli bir dönüşümden geçtiğini söz etti.
Türkiye’nin yerli, ulusal eser ve hizmet vizyonuyla üretimden ihracata, inovasyondan sürdürülebilirliğe kadar her kademede açık orta öne çıkabilmesini hedeflediklerini belirten Asmalı, MÜSİAD 2022 İktisat Raporu’nun bu gayeye ulaşabilmek için MÜSİAD olarak belirlenen somut adımları, stratejileri ve gelecek vizyonunu içerdiğini bildirdi.
Raporun ‘Küresel İktisadın Paradigması Değişirken’, ‘Finansı Tekrar Düşünmek’, ‘Pandemi Sonrası Türkiye İktisadı: Fırsatlar ve Tehditler’ ile ‘Sonuç ve Öneriler’ olmak üzere 4 ana kısımdan oluştuğunu aktaran Asmalı, “Bu rapor aracılığıyla değişen ve dönüşen global iktisat çerçevesinde Türkiye’nin dünyanın birinci 10 iktisadı ortasında yer almasını hızlandıracak 15 teklif hazırladık” dedi.
Asmalı, tekliflerin başlıklarını “Sektör bazlı stratejik plan takvimi, önceliklerin belirlendiği sistematik bir yol haritası kurgulanmalı, İktisat Bilim Heyeti oluşturulmalı, finansta bir pazar değil, konut sahibi pozisyonuna gelinmeli, faizle uğraş programı, faizsiz finans kanunu ve öteki kanun ile yönetmeliklerin de gözden geçirilmesi, zekat toplama ve dağıtma süreçlerinin finansal sisteme entegrasyonunun sağlanması, defi uygulamaları ve Neobank’ın öne çıkardığı fırsatların finans ve iştirak bankacılığı kapsamında kıymetlendirilmesi, İslami finansal tahlillerin çeşitlendirilmesi, KOBİ’lerin finansman imkanlarının genişletilmesi, selektif kredi siyaseti, makroihtiyati önlemler, fiyatlar seviyesi-gelir adaleti, hukuksal altyapı, dezenflasyonist etki” halinde sıraladı.
“Sektör bazlı stratejik planlar, bir takvime bağlı olarak oluşturulmalı”
Mahmut Asmalı, Türkiye’nin, birinci 10 iktisat gayesinde her bir kesimi ile var olmak için dal bazlı stratejik planları bir takvime bağlı olarak oluşturması gerektiğini vurgulayarak, “Ekonominin tüm segmentleri için siyasetler geliştirilmeli, takvim içinde belirlenen gayelere yönelik süreçler takip edilmeli ve gerçekleşmesi sağlanmalıdır.” dedi.
Kendine yeten iktisat ve cari fazla amacına ulaşmak için ekonomik maksatların öncelik sıralamasının belirlenmesi ve sistematik bir yol haritasının ilan edilmesi gerektiğini belirten Asmalı, böylelikle öngörülebilirliğin artacağını ve ulaşılmak istenen maksatların akamete uğramamasının temin edileceğini söyledi.
Asmalı, içerisinde alanında uzman akademisyenlerin bulunduğu İktisat Bilim Şurası oluşturulmasının; iktisat idaresinin tüm piyasa aktörleri ile dinamik bir yönetişim sergilemesine, süreçlerin takibine ve ekonomik ünitelerle tesirli bir irtibatın sağlanmasına katkıda bulunacağı kaydetti.
“Türkiye, temel sorunu olan finansal kırılganlıklarından kurtulmak için finansta bir pazar değil, konut sahibi durumuna gelmelidir”
Türkiye’nin finansta bir pazar değil, konut sahibi pozisyonuna gelmesi gerektiğini belirten Asmalı, şöyle devam etti:
“Türkiye, temel sorunu olan finansal kırılganlıklarından kurtulmak için finansta bir pazar değil, mesken sahibi durumuna gelmelidir. İstanbul Finans Merkezi projesi ve iştirak finans ekosisteminin geliştirilmesi, bu maksada katkı sağlayacak ögeler ortasında yer almaktadır. Coğrafik, kültürel ve dini avantajlarıyla stratejik bir merkez olarak konumlandırılabilecek İslami finans, bu bağlamda belirleyici bir rol oynayabilir. İslami fon etraflarının Türkiye’ye olan potansiyel ilgisinin, fon akışına dönüşmesi nitelikli yatırımların gerçekleştirilebilmesi ve yeni iktisada adaptasyon için kaldıraç olarak kullanılabilecektir.
Türkiye, İslami finansa örneklik oluşturacak formda kapsamlı bir ‘faizle uğraş programı’ ile alternatif İslami finans metotlarının geliştirilmesini öncelemelidir. Finans ekosistemin tamamını, yani bankacılık, sermaye piyasaları, sigorta, BES ve öteki finansal kuruluşları kapsayıcı nitelikli Faizsiz Finans Kanunu hayata geçirilmelidir. Faizsiz Finans Kanunu’nun yanı sıra Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunu üzere temel iktisadi, ticari ve mali alanları düzenleyen başka kanun ve yönetmeliklerin de gözden geçirilip faizsiz prensipleriyle uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.”
“İslami finansal tahliller üretilip dala sunmalı”
MÜSİAD Genel Lideri Asmalı, “Gerek vakıflarca gerekse ferdi olarak gerçekleştirilen zekat toplama ve dağıtma süreçlerinin, gelişen finansal teknoloji yardımıyla şeffaf biçimde finansal sisteme entegrasyonu sağlanmalıdır” dedi.
Defi uygulamaları ve Neobank’ın getirdiği fırsatların alternatif İslami finans ve iştirak bankacılığı açısından değerlendirilip desteklenmesi gerektiğini aktaran Asmalı, şunları kaydetti:
“Eximbank, Kalkınma Bankası üzere finans ekosisteminin kesimi olan kamu kurumları, İslami finansal tahliller üretip bölüme sunmalıdır. Mesela, MÜSİAD’ın muvaffakiyetle uyguladığı Karz-ı Hasen Sandığı modellenebilir. KOBİ’lerin finansmanı, istihdamın korunmasında stratejik ehemmiyete sahip olduğu için ithal ikameci KOBİ’ler ile ihracatçı KOBİ’ler için finansman imkanlarının farklılaştırılmasını ve genişletilmesini sağlayacak önlemler alınmalıdır. Üretim, istihdam ve ihracat üzerindeki konjonktür kaynaklı olası olumsuz tesirlerin azaltılmasına katkı sağlayabilecek selektif kredi siyasetinin; dal, firma ve proje bazlı olarak sürdürülmesi planlanmalıdır.
Kredi genişlemesinin bilhassa arzı ve ihracatı artıracak ya da ithalata bağımlılığı azaltabilecek ticari kredilere yönlendirilmesi için gereken makroihtiyati önlemlere başvurulmalıdır. Fiyatlar düzeyi, emeğin ulusal gelirden aldığı hissenin düştüğü göz önüne alınarak yıpranmayı engelleyici önlemlerle satın alma gücünü koruyacak formda olmalı. Fiyat bağı ileriye dönük olarak da enflasyon etrafında değil, üretilen gelirden aldığı hisse bağlamında ele alınmalıdır. Böylelikle Türkiye, dünya sıralamasında hak ettiği pozisyonu alırken, gelir adaletini de koordineli olarak sağlayabilecektir.”
Sermayenin, emeğin üretim sürecine katılarak kardan hisse alacak halde hak ettiği geliri elde etmesine yönelik tabanın hazırlanması gerektiğine işaret eden Asmalı, Türkiye için oluşabilecek dezenflasyonist bir tesirin yanlışsız siyasetlerle yapan sonuçlar elde etmek için kıymetli bir fırsat olabileceğini söyledi.
“Asgari fiyata, önümüzdeki devir enflasyon beklentileri ışığında bir artırım yapılmalı”
Mahmut Asmalı, toplantının akabinde bir gazetecinin 2023 taban fiyat görüşmelerine ait sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Asgari fiyat, ismi üzerinde taban fiyattır. Minimum fiyatta temel olan emekçinin emeğinin karşılığını tastamam almasıdır. Geçen yıl 2 kere taban fiyatta artış yapıldı. Böylelikle 2 artışın toplamı ortalama yüzde 94’lere gelmiş oldu. Hasebiyle önümüzdeki devirde de çalışanın, çalışanın, işçinin alım gücünün korunması temeldir. Yani enflasyon artıyor, biz de minimum fiyatı artıralım, hasebiyle emeklinin bu noktadaki gücü korunsun. Lakin bu noktada da enflasyonun aşağı çekilmesi noktasındaki çabalara devam edilmesi lazım.
Enflasyon bu periyodun alım gücüdür. Bu yıl için satın almayla ilgili kaybolan alım gücüne ait maaş artışı yapıldı. Önümüzdeki sene yapılacak olan artışına, bu devirdeki enflasyon bilgileriyle hareket ederek değil, önümüzdeki devir enflasyon beklentileri ışığında bir artırım yapılması düşünülmeli. Bu noktada personelin hakkını koruyan fakat bunun yanında Türkiye’nin üretimdeki rekabet gücünü de koruyan bir modelle düşünülmesi gerekir.”
Bölgesel olarak değişen minimum fiyatı de gündeme almanın mümkün olduğunu vurgulayan Asmalı, “Asgari fiyat belirlenirken beklenti, enflasyonun bir ölçü daha üzerine konulması ve belirlenecek sayının beklentileri karşılaması gerekir” dedi.
Asmalı, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme konusunda ise çalışanın hakkını korurken bir yandan da kesinlikle patronun gözetilmesi gerektiğini söyledi. Asmalı, “Bu durumun patrona birtakım yükleri olacak. Biz hiçbir vakit çalışanların tazminatının taksitlendirilmesini istemedik. Zira onların da toplu parayla bir beklentileri olabilir. Münasebetiyle onların eline o toplu paranın geçmesi lazım. Bizim kastettiğimiz, bu finansmanda devletin yardımcı olması, ucuz finansman sağlaması vesaire” diye konuştu. (AA)