Birleşmiş Milletler Genel Heyeti 2005 yılında aldığı bir kararla her kasım ayının üçüncü pazar gününü ‘Trafik Kazası Kurbanlarını Anma Günü’ olarak belirledi. Bu vesile ile Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), dünya genelinde yaşanan trafik kazalarına ait dataları yayınladı.
Buna nazaran, her yıl ortalama 1,3 milyon kişi trafik kazası nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu da her gün yaklaşık 3 bin 600 kişinin hayatının kaybettiği manasına geliyor.
Ölümlü trafik kazalarının büyük çoğunluğu dünyadaki araçların yaklaşık yüzde 60’ını bulunduran düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor. Datalar ölümlü kazaların yüzde 93’ünün bu ülkelerde yaşandığını gösteriyor.
KAZALARIN YÜZDE 26’SI YÜKSEK SÜRAT NEDENİYLE GERÇEKLEŞİYOR
AA’nın DSÖ dataları ile hazırladığı habere nazaran, dünya genelinde trafik kazası yaralanmaları, 5-29 yaş ortası çocuk ve gençlerde mevte yol açan esas nedenler ortasında yer alıyor. Kaza kurbanlarının yarıdan fazlasını, yayalar, bisiklet ve motosiklet şoförleri oluşturuyor. Ayrıyeten, erkeklerin yol kazalarına dahil olma oranı bayanlara kıyasla daha yüksek seyrediyor. Kazalarda hayatını kaybedenlerin yaklaşık 4’te 3’ünü 25 yaş altı erkekler oluşturuyor.
Ölümlü trafik kazalarının büyük çoğunluğu düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşirken, datalar ölümlü kazaların yüzde 93’ünün bu ülkelerde yaşandığını gösteriyor. Yol kazalarına bağlı vefatlar en fazla Afrika kıtasında en az Avrupa kıtasında meydana geliyor.
Can kayıplarının yanı sıra önemli boyutlarda hasara yol açan kazaların birden fazla, ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSY) yüzde 2 ila 8’ini oluşturuyor.
Dikkatsizlik, sürat, alkol ve psiko-aktif husus kullanımı, kask ve emniyet kemeri takmama, yetersiz yol altyapıları, inançsız araçlar, kaza sonrası birinci yardım hizmetlerinin yetersizliği, trafik kurallarının ihlaline yönelik caydırıcılığın düşük olması üzere faktörler, ölümcül kazaların yaşanma riskini artırıyor. Trafik kazalarının yüzde 26’sı yüksek sürat nedeniyle oluyor. Kazaların yüzde 9’u da telefon kullanma üzere dikkat dağıtıcı davranışlardan kaynaklanıyor.
YÜKSEK GELİRLİ ÜLKELER ORTASINDA EN FAZLA KAZA ABD’DE
Ölümlü trafik kazalarının en az yaşandığı kıta pozisyonundaki Avrupa’da, nüfusuna oranla en çok trafik kazası ölümlerinin görüldüğü ülke Romanya oldu. Online istatistik portalı Statista’nın bilgilerine nazaran, 2021 yılında Romanya’da her 1 milyon şahısta 93 kişi trafik kazası nedeniyle hayatını kaybetti. Romanya’nın akabinde Bulgaristan’da her 1 milyon şahısta 81, Letonya’da 78, Karadağ’da 72, Polonya’da 59, Yunanistan’da 57 kişi trafik kazalarında hayatını yitirdi.
ABD, yüksek gelirli ülkeler ortasında en çok ölümlü kazaların gerçekleştiği ülke pozisyonunda. Her yıl 46 binden fazla kişinin canına mal olan trafik canavarı, 4,4 milyon kişinin tedavi gerektirecek yaralanmalar yaşamasına neden oluyor. 1-54 yaş ortası ABD vatandaşları için trafik kazaları en önemli mevt nedeni olurken, ülkede kaza oranları 2022’nin birinci çeyreğinde son 20 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Bu yılın birinci 3 ayında ABD’de trafik kazalarından ölenlerin sayısı geçen yıla kıyasla yüzde 7 artarak 9 bin 500’e ulaştı.
TÜRKİYE’DE KAZANLARIN SEBEBİ ŞOFÖR HATALARI
TÜİK bilgilerine nazaran, Türkiye’de 2021 yılında 187 bin 963’ünde vefat ve yaralanmaların olduğu 1 milyon 186 bin 353 trafik kazası meydana geldi. Geçen yıl 5 bin 362 kişi kazalar nedeniyle hayatını kaybederken, 274 bin 615 kişi de yaralandı. Kazalarda hayatını kaybedenlerin yüzde 47,6’sını şoförler, yüzde 30,3’ünü yolcular, yüzde 22,1’ini ise yayalar oldu. Ayrıyeten, hayatını kaybedenlerin yüzde 70,5’ini erkekler, yüzde 29,5’ini bayanlar oluşturdu.
Kazaların yüzde 87,1’i şoför yanlışları nedeniyle gerçekleşti. (HABER MERKEZİ)