Tarık bin Ziyad ve askerlerinin 711’de İber Yarımadası’na yaptığı çıkarmadan sonra İslâm’la tanışan bugünkü İspanya, sonraki 800 yıl boyunca Müslümanların hâkimiyetine sahne oldu. Son Müslüman buyrukluğun 1492’de yıkılmasıyla birlikte, İspanya’da Müslümanlar için karanlık bir devir başladı. Yüz binlercesi sürgün edildi, mescitler kiliseye dönüştürüldü, kalan Müslümanlar ise dinlerinden zorla döndürülerek Hristiyan yapıldı.
Katolikliğin en katı uygulandığı ülkelerden biri olan İspanya, geçtiğimiz yüzyılın ikinci yarısından itibaren İslâm’la tekrar tanışmaya başladı. Bunda hem ülkeye akın eden göçmenlerin hem de eski Müslümanların torunlarının kimliklerini tekrar keşfetmesi tesirli oldu.
İspanya İslam Komisyonu’ndan yapılan açıklamaya nazaran, İspanya’daki Müslümanların sayısı son 30 yılda 10 kat artarak 2,5 milyonu geçti. İspanya’nın toplam nüfusunun 35 milyon dolayında olduğu hatırlandığında, Müslüman sayısı hayli dikkat alımlı düzeylere ulaştı. Fas, Cezayir, Senegal üzere Afrika ülkelerinden gelen Müslümanların yanı sıra, ataları evvelce Müslüman olan İspanyol Hristiyanlarının da İslâmî kimlikleriyle tanıştığı kaydediliyor.
Katolik Hristiyanlar, Müslümanları aşağılamak için onlara “Morisko” ismini vermişti. 1492’den sonra İspanya’da kalmaya devam eden “Morisko”lar vakit içinde Hristiyanlığa geçmek durumunda kaldılar. Moriskolar, İslâm’dan hiçbir iz taşımadıklarından emin olmak için daima baskı altında tutuldular. Çocuklarının eğitiminden kültürel simgeleri, Hristiyanlar Moriskolara çok ağır yaptırımlar uyguladı.
İspanya’nın Granada (eski ismiyle Gırnata) kentinde, Endülüs’teki İslâm medeniyetinin en harika yapıtlarından Elhamra Sarayı’nın çabucak yakınında “Ravza” ismini taşıyan bir Müslüman mezarlığı bulunuyor. 1492’de Hristiyanlarca ele geçirilen Gırnata’da başka birçok yapıtla birlikte Müslümanlara ilişkin kabirler de ortadan kaldırılmıştı. Geçtiğimiz yüzyılın başında açılan Ravza Mezarlığı, bu açıdan epey sembolik bir ehemmiyet taşıyor. Mezarlıkta İspanyol Müslümanların yanı sıra, bölgeye yerleşmiş öbür milletlerden Müslümanlar da medfun. Mezarlığa etkin definler hâlâ yapılıyor.
Almodovar kasabası.
İspanya’nın Cordoba (eski ismiyle Kurtuba) kenti yakınlarında bulunan Almodovar kasabasında, vaktiyle Müslümanken zorla Hristiyanlığa döndürülen beşerler yaşıyor. Kasaba halkı ortasında tekrar kimliğini keşfederek İslâm’ı seçen bireyler bulunuyor. Katolik Hristiyanların ağır baskısı altında gerçekleşen asimilasyon süreci, artık eski yoğunluğuyla devam etmediği için, Almodovarlıların İslâmî geçmişleriyle tanışmaları da bugün çok daha kolay. Kasabanın ismi Arapça “el-Müdevver” sözünden İspanyolca’ya geçmiş.