Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
AB Kurulu periyot lideri Çek Cumhuriyeti makamlarına başarılı mesken sahipliği için teşekkür ediyorum. Bugün Prag’da 44 Avrupa ülkesinin devlet ve hükümet liderleri olarak bir ortaya geldik. Kritik bir periyotta icra edilen bu değerli tepeyi az evvel tamamladık.
Her açıdan ağır, içerikli ve verimli toplantıların olduğu bir gün geçirdik.
Genel oturumların yanı sıra önderlerle barış, güvenlik, güç, iklim bahislerinde yuvarlak masa toplantılarda Avrupa’yı da etkileyen global problemleri ele aldık. Türkiye’nin bu sıkıntılara yaklaşımı ve birliğe iştirak konusundaki görüşlerimizi muhataplarımıza şahsen aktardım. Tepe marjında Çekya Başbakanı ve AB Komitesi Lideri ile üçlü bir görüşme gerçekleştirdik.
Fransa Cumhurbaşkanı sayın Macron, Bulgaristan Cumhurbaşkanı ve İspanya Başbakanı ile bir ortaya geldik. Görüşmelerde ikili sorunlarla birlikte Avrupa’nın geleceği, güvenliği, refahı da dahil global bahisleri masaya yatırdık.
“ERMENİSTAN’LA TAM OLAĞANLAŞMAYA İNANIYORUM”
Ermenistan Başbakanı sayın Paşinyan’la da bir görüşmemiz oldu. Bölgemizde güzel komşuluk münasebetleri temelinde tam olağanlaşma amacımıza ulaşabileceğimize içtenlikle inanıyorum.
Avrupa siyasi topluluğunun kıtamızdaki problemlerin ele alınması, ortak tahliller için vakitli bir teşebbüs olduğu kanaatindeyim. Bununla birlikte bu platformu Avrupa Birliği Genişleme Siyaseti’nin görmediğini söylemek istiyorum. Bu platformun üyelik sürecine halel getirmesini asla kabul etmeyeceğini vurguladık. Temel ve öncelikli beklentimiz Avrupa siyasi topluluğunun üyelik sürecine katkı sunmasıdır. Bu görüşmelerimi tepede ve ikili temaslarımda söz ettim. Tepede genel kanaatin bu istikamette olduğunu memnuniyetle müşahede ettim. Ülkemiz, güvenlik, savunma, terörizm, göç, güç arz güvenliği, sıhhat ve tedarik zincirleri üzere temel sorunların aşılmasında hayati ehemmiyete sahiptir.
AB’nin karşılaştığı meydan okumaların üstesinden gelinmesinde Türkiye’nin yeri doldurulamaz. Bu hakikatin Avrupalı dostlarımız tarafından da kabul edilmeye başlandığını da gördüm. Türkiye’nin önüne çıkartılan mahzurların adil olmadığını, bu durumun Avrupa’nın menfaatlerine de ziyan verdiğinin altını çizdim.
Bu bahiste artık daha vizyoner ve stratejik kararların alınması gerektiğine inanıyoruz. AB’nin birtakım ülkelerin çıkarlarına ve ihtiraslarına teslim olmadan Türkiye birlik alakalarını iştirak perspektifi temelinde ilerletmesini bekliyoruz.
“TÜRKİYE AVRUPA İÇİN ANAHTAR ROLÜNDE”
Yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin birlik ve Avrupa için anahtar olduğunu gözler önüne seriyor. Tepede bu konu muhataplarımızca da teslim edilmiştir. Bilhassa ülkemizin Rusya-Ukrayna savaşındaki arabulucu ve kolaylaştırıcı rolü takdirle karşılanıyor.
Savaşın birinci gününden itibaren akan kanı durdurma, ölümlerin ve yıkımın önüne geçmek için çok büyük uğraş sarf ettik.
Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağını her fırsatta muhataplarımızın dikkatine getirdik. Tüm zorluklarına karşın tahıl koridorunun açılması, esir takasının sağlanmasını kıymetli bir diplomatik muvaffakiyet olarak kıymetlendiriyoruz.
Şu ana kadar dünya pazarlarına 6 milyon tonun üzerinde tahıl ve besin eserinin sevkiyatı gerçekleşti.
Tahıl sevkiyatının önümüzdeki süreçte de devamı başta Ukrayna halkı olmak üzere Avrupa’nın ve dünyanın çıkarına olacaktır. Bu ortada Rusya’nın gübresini de yeniden alıp Türkiye üzerinden gereksinimi olan ülkelere göndermenin çabası içerisinde olacağız.
Türkiye’nin her iki tarafla da konuşabilen, samimi diyalog kurabilen, iki ülkenin de inanç duyduğu olmasının bedeli giderek daha da güzel anlaşılıyor.
Nitekim bugünkü temaslarımızda pek çok Avrupalı önder Türkiye’nin diplomatik atılımlarından sitayişle bahsetti. Alanda yaşanan kabul edilemez gelişmeler işimizi zorlaştırsa da en berbat barışın bile savaştan daha yeterli olduğu inancıyla çatışmaları sonlandırmak için çabalarımızı sürdürüyoruz.
“BAZI ÜLKELER TÜRKİYE İLE YETERLİ KOMŞULUK YERİNE KIŞKIRTMAYI SEÇİYOR”
Hal bu türlü iken kimi birlik üyesi ülkelerin Türkiye ile iş birliği ve âlâ komşuluk yerine gerginliği tırmandırmayı ve kışkırtmayı tercih ettiklerini görüyoruz.
Burada şu konusunun altını çizerek tabir etmek isterim; Türkiye’nin hiçbir ülkenin toprağında, egemenliğinde, hak ve hukukunda gözü yoktur.
Biz yalnızca ülkemizin ve Kıbrıs Türklerinin menfaatlerini müdafaasının uğraşını veriyoruz. Kimseyle, hiçbir komşumuzla tansiyon istemiyoruz. Doğu Akdeniz ve Ege problemlerini memleketler arası hukuk çerçevesinde çözmek istediğimizi defaatle lisana getirdik.
AB’nin de bu mevzuda birlik dayanışması ismi altında haksız ve hukuksuzluğa takviye olmak yerine muhataplarımızı ikili toplantılara davet etmesini bekliyorum.
Kıbrıs’ta tahlilin tek anahtarı, Kıbrıs Türk halkının hâkim eşitliği ve eşit memleketler arası temsilinin tescilidir.
Kalıcı tahlil için Kıbrıs adasındaki gerçeklerin kabulü gerekiyor. Biz bu hakikatler ışığında adımlarımızı atmaya devam edeceğiz.
Türkiye olarak Avrupa ülkeleriyle ilgilerimizi geliştirmek, üyelik sürecimizi ilerletmek için işbirliğine hazır olduğumuzu tabir etmek istiyorum.
“İSVEÇ’İN YENİ BAŞBAKANINI ANLAMAK İSTİYORUM”
İsveç Başbakanı ile şu an itibariyle görüşemedik. Ben yeni başbakanı anlamak istiyorum. Yeni başbakan takımını gerçekleştirdikten sonra görüşme fırsatı bulduğumuzda memnuniyetle görüşürüz, burada bir kahrımız yok.
Bildiğiniz üzere esasen Ermenistan’la özel temsilcilerimiz vasıtasıyla görüşmeler karşılıklı devam ediyor. Biz de Paşinyan’la görüşmemizi samimi bir havada gerçekleştirdik. Bu görüşme esnasında kimi talepler kelam konusu oldu. Bu taleplerle ilgili olarak da gerek özel temsilcilerimize gerekse Dışişleri bakanlarımıza görevlendirmeyi yaptık. Dışişleri Bakanlarımız birbirleriyle görüşecek, özel temsilcilerimiz tıpkı formda görüşecekler. Ondan sonra çıkan sonuca nazaran adımımızı atacağız.
ESAD İLE GÖRÜŞME
Vakti saati geldiğinde biz Suriye’nin Lideri ile de görüşme yoluna gidebiliriz. Şu an prestijiyle zati alt seviyede görüşmeler yapılıyor.
Şu an itibariyle bu türlü bir şey kelam konusu değil. Lakin ‘Mümkün değildir’ sözünü kullanmam da, alışılmış bir siyasetçi değilim. Münasebetiyle vakti saati geldiğinde biz Suriye’nin lideriyle da görüşme yoluna da gidebiliriz. Şu an itibariyle zati alt seviyede görüşmeler yapılıyor. Ancak bizim bütün dileğimiz Suriye’deki terör kümelerinin buradan arındırılması ve biliyorsunuz burada şu anda briket konutlar yapma suretiyle geri dönüşü hızlandırmanın adımlarını atıyoruz.
Geri dönüşümle ilgili 550 bin civarında Suriyeli kendi topraklarına döndü. Rusya-Ukrayna savaşı bölgedeki atılacak adımları da bir yerde erteledi. Suriye’deki olaylarda Rusya’nın, İran’ın aktif rolü var. Koalisyon güçlerinin faal rolü var. Koalisyon güçlerinde başta Amerika olmak üzere terör örgütlerine önemli manada silah, mühimmat, araç gereç takviyeleri yapılıyor. Bütün bunları da vakti saati geldiğinde Amerika’nın yetkilileri ile yetkililerimiz görüşerek, bunlardan Suriye’nin gerek kuzeyde, doğusunu, gerekse tam kuzeyini arındırmalarını istiyoruz. Şu ana kadar istediğimize ulaştık mı, hayır ulaşmadık, takipçisiyiz devam ediyoruz.
“HANIMLAR ANLAŞIYOR LAKİN MACRON’LA UYGUN ANLAŞAMIYORUZ”
Ön kuralımız falan yok. Biz yalnızca Azerbaycan’la aranızdaki hukuku olgunlaştırın ve çabucak barışla ilgili mukaveleyi yapın, bunu yaptığınız anda bizimle ilgili en ufak bir pürüz kalmaz. Kapılar açılacaksa kapıları açarız, hava, kara, demiryolu, bunların önünü açarız.
Macron Türk Birliği’ne gelecek, o denli dedi. Hangi mevsimde geleyim dedi. En sonunda G-20’den sonra gelsem nasıl olur dedi. Gel dedik, ancak gelirken hanımla da bir arada gel… Latifemizi de yaptık kendisine. Hanımlar yeterli anlaşıyor ancak biz seninle anlaşamıyoruz dedik.
Doğrusu Finlandiya Başbakanı hanımefendiyle kısa bir görüşme yaptık ancak düzgün geçti. Kendisine Finlandiya ile bağlantılarımızın İsveç’e nazaran daha farklı olduğunu söyledim. Finlandiya terörün kol gezdiği yer değil. Fakat İsveç terörün kol gezdiği yer. Burada Finlandiya-İsveç noktasında NATO’nun karar vermesi gerekir. NATO kararı Finlandiya lehine verirse biz de bu bahiste elimizden geleni yaparız.
“YARIN PUTİN’LE GÖRÜŞECEĞİZ”
Daha çok bu iki ülkenin önderleriyle yaptığımız görüşmelerden o neticeyi çıkarmamız lazım. Her iki önderle de çok rahat görüşebilen, şahsımla olduğu için biraz ağır oluyor lakin herhalde tek başkan benim. Sayın Putin’le de görüşüyorum, Zelenski ile de görüşüyorum. 200 esir değişimi yaptık. Bu esir değişimlerini yapmakla kalmadık. Ukraynalı esirlerin ailelerini de birebir formda ülkemize aldık, şu anda konuğumuz bunlar. 200 takas gerçekleşti.
Buna emsal bir uygulamayı şu anda yapan bir diğer ülke yok. Biz 200 takası ne kadar önemsiyorsak, tahıl olayını da, gübreyle bir arada o kadar önemsiyoruz. Şu anda bu çalışmaları ilgili ünitelerimiz devam ettiriyor. Kısa vakitte buradan sonuç çıkaracağımıza inanıyorum. Yarın inşallah sayın Putin’le bir telefon görüşmemiz olacak. Bunların değerlendirmesini de yapacağız.”