İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Naci Görür; “Kişisel olarak bir karar aldım. Artık bu ülkede fay tartışmayacağım. Zelzele nerede olacak, niçin olacak, nasıl olacak; orada kaç oldu, burada kaç oldu; bunu tartışmayalım diyorum. Sarsıntı sistemi bu ülkede 13 milyon sene evvel başladı ve daha milyonlarca sene devam edecek. Halkı da jeolog yapmak üzere bir niyetimiz yok, gereği de yok. Jeofizikçi yapmaya da gerek yok. Zelzeleleri durdurma üzere bir lüksümüz de yok. Zelzeleleri gerçek olarak algılayıp siyasetçisi, yöneticisi ve halkıyla; artık bu bence vakit kaybı olan fay tartışmalarını bir tarafa bırakıp; gelecek sarsıntıda yıkılmamak için, on binlerce insanımızı kaybetmemek için bu tartışmayı bırakıp; sarsıntıda yıkılmamak ve canlarımızı kaybetmemek için zelzele dirençli kentler nasıl oluştururuz, onu tartışalım. Bütün gücümüzü ona verelim” dedi.
Afet bölgesindeki çalışmalarını sürdüren ve ünitelerinin bölgeye sevk eden İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir’de meydana gelmesi mümkün zelzelelerle ile ilgili hazırlık çalışmalarına devam ediyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin afetlere hazırlığı kapsamında nelerin yapıldığı ve afet sırasında nelerin yapılacağının anlatıldığı ‘İzmir Afet Planı: Sarsıntı Hazırlık ve Dirençlilik Çalışmaları Bilgilendirme Toplantısı’ düzenledi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in konut sahipliğinde Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde bugün yapılan toplantıya, ilçe belediye liderlerinin yanı sıra CHP İzmir Vilayet Lideri Şenol Aslanoğlu, CHP İzmir Milletvekilleri Tacettin Bayır ve Özcan Purçu, yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, STK temsilcileri ve yurttaşlar katıldı. Yerbilimci Prof. Dr. Görür, şunları söyledi:
“İzmir bu çalışmasıyla Türkiye’de 2. Örnek. Umarım k büyük Maraş zelzelesinden sonra bütün kentlerimiz İzmir’in yaptığı üzere misal nitelikteki çalışmaları yapsın. Bu çalışmalar şu anda Türkiye’de bildiğim kadarıyla İstanbul’da yapılıyor. Burada yapılan çalışma genle manada mikro bölgeleme dediğimiz zaman… Ben bunu yalnızca taban olarak görmüyorum. Bütün jeolojik çalışmalarının tümü kapsayan bir paket olarak görüyorum Sarsıntı kentlerinde kentin idaresinde mikro bölgeleme çalışmalarından toplanan datalar olmadan o kentin geleceğini, gelişmesini yer kullanımını gerçek ve bilimsel olarak yapamaz. Gerçekten ülkede mikro bölgeleme bazlı idare olmadığı için kentler şuursuz, anlamsız bazen fay çizgileriyle iç içe bazen de hiç inşaatın yapılmaması gereken toprakların inşaat yoğunluğunun artırılmasıyla sonuçlanıyor. Zelzele geldiğinde de bugünkü acıları yaşıyoruz.
‘İzmir, Türkiye’ye örnek teşkil etmek zorunda’
İzmir’in mikro bölgeleme çalışmalarını yapmakla örnek olduğu üzere İzmir’e ikinci bir örnek olma yükünü yüklemek istiyorum. İzmir, sarsıntı dirençli kentleri birinci oluşturan vilayet olmak zorunda, Türkiye’ye örnek teşkil etmek zorunda. Bunu İzmir yapabilir. İdare anlayışı, halkı ve bilime inancıyla, aydın tavır ve davranışıyla; Türkiye’de zelzele dirençli kent olma özelliğini bütün Türk toplumuna gösterebilir. On binlerce canımızın enkaz altında olduğu devirde, İstanbul’a sarsıntı hazırlığı yapın diye çığlık çığlığa konuştuğumuz bir periyotta; gözlerimizi İzmir’e döndürdüğümüz bu atmosferde bu devirde İzmir başını kaldırmalı. Toplumun buna gereksinimi var.
‘Artık fay tartışmayacağım’
Ben ferdî olarak bir karar aldım. Artık bu ülkede fay tartışmayacağım. Zelzele nerede olacak, niçin olacak, nasıl olacak; orada kaç oldu, burada kaç oldu; bunu tartışmayalım da diyorum. Zelzele sistemi bu ülkede 13 milyon sene evvel başladı ve daha milyonlarca sene devam edecek. Halkı da jeolog yapmak üzere bir niyetimiz yok, gereği de yok. Jeofizikçi yapmaya da gerek yok. Zelzeleleri durdurma üzere bir lüksümüz de yok. Zelzeleleri gerçek olarak algılayıp siyasetçisi, yöneticisi ve halkıyla; artık bu bence vakit kaybı olan fay tartışmalarını bir tarafa bırakıp; gelecek zelzelede yıkılmamak için, on binlerce insanımızı kaybetmemek için bu tartışmayı bırakıp; zelzelede yıkılmamak ve canlarımızı kaybetmemek için sarsıntı dirençli kentler nasıl oluştururuz, onu tartışalım. Bütün gücümüzü ona verelim.
‘Nasıl bu hususta hiçbir şey olmamış üzere davranılabilir?’
Bunu başaran ülkeler var. Amerika, Japonya, Meksika ve İtalya üzere ülkeler. Benzeri sarsıntılar oluyor 10-15 kişi ölüyor. O da tesadüfen. Bizim üzere on binlerce canını toprağa vermiyor. O halde siyasetçiler zelzele dirençli kentler nasıl olur onu konuşsunlar. Sarsıntı bu toplumun gerçek bir sorunu. Siyasetten kıymetli, en az hukuk kadar kıymetli. Sarsıntıya kadar saatlerce günlerce memlekette sorun sayan politikler, gündeme getirdikleri unsurlardan daha mı az kıymetli insanlarımızın canı. Bizim şu anda günlük faaliyetlerimizi sürdürmemiz bile bizim için ağır olmuyor mu? Nasıl bu mevzuda hiçbir şey olmamış üzere davranılabilir?
Türk hükümetlerinin birinci misyonu vatandaşlarının can güvenliğin sağlamak. Bu memlekete az yol, az havaalanı yapsınlar lakin kentlerimizi sarsıntıya dirençli yapsınlar. Biz geleceğimizi zelzeleye kurban etmek istemiyoruz. Zelzele mukadderat değildir, bizim mukadderatımız asla olamaz.
‘Yönetim, sarsıntıyla ilgili eğitimden geçirilmeli’
Benim geliştirdiğim çok kolay, bir kentin zelzele dirençli olması modeli var. O da şu: kent dediğimiz vakit kenti oluşturan bileşenler var. İdare, halk, altyapı, yapı stoku, etraf ve ekosistem, bir de iktisat. Bu yedi bileşenden meydana gelen bir yapı. İşte kenti sarsıntı dirençli yapmak istiyorsak bu bileşenleri zelzele dirençli yapacaksın. Bunların prosedürü muhakkak, biliniyor ve kolay. Türkiye Cumhuriyeti bunu yapabilir. Paramız var. Kâfi ki irademiz ve yapma kararlılığımız olsun. Yönetim… Vali tayin ediyoruz. Fakat belediye liderimiz, seçilmeden evvel bir işi var. O belediye lideri; afet, acil aksiyon planı, zelzelenin etkileri… Bilmez ki. Fakat biz onu seçip tek yetkili kabul ediyoruz. Vali için de birebir şey. O nedenle bir kenti yöneten idare zelzeleyle ilgili gerekli eğitimden geçmek mecburiyetinde. Bunu yapmazsanız zelzelede neyin kıymetli olduğunu bilip tayin edemez. Halk… Zelzele kentinde yaşadığını bilmeyen, zelzele idraki olmayan bir kent halkıyla siz kenti zelzeleye hazırlayamazsınız. Sarsıntı kültürü almış olan halk; inşaatta kaçakçılık yapmaz, ranta bakmaz, gecekondu mantığıyla çalışmaz. Bunların hepsi de başlık ve yarından itibaren başlanır bu işler yapılmaya. O denli fazla; plan program, Amerika’yı yine keşfetmeye gerek yok. Altyapı… Yol, köprü, viyadük, tünel, su şebekesi… Sorsanız hepsi ‘Her şeyimiz hazır’ diyorlar. Bu gerçek değil. Sarsıntı dirençli kent için şimdiden başlayarak altyapımızın sarsıntı dirençli olup olmadığı ya da sarsıntı geldiğinde alacağı hasar nedir, şimdiden tespit edilebilir.
‘Ekonomi de zelzeleye hazır olmalı’
Yapı stoku… Yapı stokunu tespit edip zayıf olanı ya yıkacaksınız ya da güçlendireceksiniz. Kentsel dönüşüm rantsal dönüşüm olmayacak. Etraf ve ekosistem… Sarsıntı en büyük etraf felaketi. Kanalizasyon içme suyuna karışıyor. Ekonomi… İzmir, batı Anadolu’nun iktisadını elinde tutan bir kent. İzmir’de bir zelzele düşünün. İstanbul’u düşünün. Şayet düşündüğümüz sarsıntı gelirse bütün Marmara bölgesinde iktisat çarkları duru. Şayet iktisadın çarkları durursa, Türkiye ekonomik açıdan diz üstü çöker. Türkiye yalnızca ekonomik değil, siyasi bağımsızlığını da kaybeder. İktisat de sarsıntıya hazır olmalı.
‘Bütün anadolu peşinden geçecektir’
İzmir’i takımlarını değerli ölçüde kaybettiğini, ekipmanların gittiğini düşünebiliyor musunuz? Ben İzmir’e bir misyon gösteriyorum. Yalvarıyorum. Bütün Türkiye’ye örnek olun. Herkesin konuşup bir şeyler beklediğinde çıkın ortaya. Siz bunu yaparsanız bütün Anadolu peşinden gelecektir.”