İSTANBUL (İGFA) – Zelzelenin, ani ve beklenmedik olmasından ötürü travmatik tesirleri olabilecek bir doğal afet olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan Pehlivan, “Kişinin doğal afeti direkt yaşaması, olaya tanıklık etmiş olması, bir yakınını kaybetmesi, bir yakınının yaralanmış olması, olaylara yardım eden (müdahale eden) kişi olması, görüntü izlemesi ile de olumsuz etkilenmesi doğaldır” diye konuştu.
Deprem felaketi yaşayan bir kişinin, yaşadığı travmanın şiddeti ile bağlı olarak farkında olmasa da ruh sıhhati uzmanı tarafından ruhsal takviyeye gereksinim duyacağını vurgulayan Işık Üniversitesi Ruhsal Danışmanlık ve Rehberlik Merkezinden Uzman Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan Pehlivan, sarsıntı felaketine maruz kalan bireylere nasıl takviye olunabileceğine ait bilgiler paylaştı.
Mağdurları dinleyin
“Kişi yaşadığı olumsuz durumu tüm detaylarıyla paylaşmak isteyebilir yahut hiç bu mevzu hakkında konuşmak istemeyebilir” diyen Uzm. Kl. Psk. Beğenilen Ceylan Pehlivan, mağdurların hislerini, yaşadıklarını yalnızca kendileri aktarmak istediklerinde sükûnet içinde dinlemek gerektiğinin de altını çizdi.
Şefkat ile yaklaşın
Deprem sonrası insanların kendilerini dinleyen, inanç veren, anlamaya çalışan, şefkatli birinin yanında olmasını istediklerini aktaran Uzm. Kl. Psk. Pehlivan, bireylerin yeterli hissetmediklerini söylediklerinde şefkat ile yaklaşılması gerektiğini de kelamlarına ekledi.
Depremden olumsuz etkilenen şahısların yakın arkadaşları ve sevdikleri ile alaka kurmalarında yardım edin. Aileyi, çocukları, ana-babaları, öbür yakınlarını mümkün olduğunda bir ortaya getirin. Bireylerin kendi gereksinimlerini karşılamakta kendine kâfi hissetmeleri için cüret verilmesi gerektiği ikazında bulunan Işık Üniversitesi’nden Uzman Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan Pehlivan, mağdurları yemek, su, dinlenme üzere temel muhtaçlıklarını gözetmeleri noktasında desteklemenin değerli olduğunu söyledi.
“Mağdurların gereksinimlerine nazaran yardım kuruluşlarına yönlendirebilirsiniz” diyen Uzm. Kl. Psk. Pehlivan, hangi kurumdan nasıl takviye alabileceklerini bilmelerinin çaresizlik ve yalnızlık hissini azaltacağını da belirtti.
Bunları yapmayın!
Bu süreçte Zelzeleden olumsuz etkilenen şahısların kayıplar sebebiyle öncelikle şok yansıları gösterebileceklerini ardından depresif bir süreç yaşayabilecekleri ikazında bulunan Işık Üniversitesi Ruhsal Danışmanlık ve Rehberlik Merkezinden Uzman Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan Pehlivan, tüm bu süreçlerin içerisinde öfkenin de açığa çıkabileceğini belirtti. Mağdurların hislerini, yaşadıklarını anlatmaya zorlamanın Sarsıntıdan olumsuz etkilenen şahısların uygunluk hallerine olumlu katkıda bulunmayacağına dikkat çekti. “Her şey yeterli olacak”, “en azından sen hayattasın” üzere telaffuzlarda bulunmanın da yanılgılı olduğunu lisana getiren Uzm. Kl. Psk. Pehlivan, yapılmaması gereken öteki davranışlar hakkında da şunları söyledi:
“Mağdurlara ne hissedeceğini söylemek de yanılgılı bir davranış olacaktır. Bunun yanı sıra Zelzeleden olumsuz etkilenen şahısların yanında takviye olma gayretindeki hizmetleri ve kurtarma aktivitelerini eleştirmemek gerekir. Bu tenkitleri duyuyor olmak yalnızlık, çaresizlik hislerini oluşturabileceği üzere en çok muhtaçlık duyulan umut hissinin da zedelenmesine ziyan verecektir. Sık sık zelzele anı ve sonrası hakkında konuşmak ve zelzele anı ya da sonrasına ilişkin imajları sık sık izlemek de önermediğiniz davranışlardır. Bu davranışlar ile zelzeleden olumsuz etkilenen şahıslar tekrar tekrar travmatik anları tetiklenecektir. Ek olarak zelzele bölgesinde birebir sarsıntıya maruz kalmaksızın gelişmeleri takip etmek gayesi ile daima zelzele anı ve sonrası hakkında konuşmak ve sarsıntı anı ya da sonrasına ilişkin manzaraları sık sık izlemek de şahıslarda üstlenilmiş travma dediğimiz “ikincil travmaya neden olabilmektedir. İkincil travma, aslında isminden da anlaşılacağı üzere travmatik olaya direkt maruz kalan değil, olaya şahit olan ya da yazılı-görsel medya aracılığıyla olayı izleyen bireylerin ‘travmatize’ olduğu söz eder. Tam da bu noktada belirtmek gerekir ki direkt travmatik yaşantıya maruz bireylerin verebileceği ruhsal ve fizyolojik reaksiyonları verebilirler. Son olarak ikincil travmanın oluşmaması ya da gelişmemesi ismine dikkat edilecek konulardan birincisi de yazılı-görsel medya aracılığıyla imgelere maruz kalmamaktır.”