Son günlerde ülkemizde yaşadığımız vahim zelzeleler, Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunu bir defa daha gözler önüne serdi. Bu sarsıntılardan sonra birçok konut ve iş yerlerimizin sarsıntıya uygun inşa edilmediğini gördük. Halbuki zelzele yönetmeliklerine uygun binalar inşa edildiği takdirde sarsıntısı en az can ve mal kaybıyla atlatmak mümkün. Sarsıntıya uygun binalar inşa etmek için hem kaliteli ve kâfi materyal kullanılması hem de yapının sağlam bir temel üzerine inşa edilmesi gerekiyor. Bu noktada bina temelinde öne çıkan birtakım teknikler oluyor. Bunlardan bir tanesi de ‘radye temel’ ismi verilen teknik. Pekala radye temel nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir? Radye temel sarsıntıya sağlam mıdır?
Radye Temel Nedir?
Radye temel bir yapıda atılabilecek temel çeşitlerinden bir adedidir. Radye temel, bir yapının oturtulacağı tabana uzunluktan boya betonarme temellerin atılması manasına gelir. Radye temel tıpkı vakitte radye jeneral temel olarak da bilinir. Radye temel sayesinde binanın oluşturduğu yük, yere düzgün ve eşit bir şekile dağılır. Radye temel tekniği birinci devirlerde emniyet gerilmesinin düşük olduğu yerlerde kullanılmaktaydı. Günümüzde ise birçok farklı tabanda radye temel görmemiz mümkün.
Radye Temel Nasıl İnşa Edilir?
Radye temelin asıl mantığı binanın yükünün eşit bir biçimde dağıtılmasıdır. Bu gayeyle birinci olarak hafriyat süreci yapılır. Daha sonra üzerine grobeton dökülür. Grobetonun kalınlığı değişiklik gösterebilir. Betonun üzerine temel kalıbı çakılır ve kalın demirler ilişkili olacak halde beton üzerine yerleştirilir. Radye temelin bir öteki özelliği de yer altı sularından etkilenmemesidir. Bunu sağlamak için de izolasyon süreci uygulanır. Daha sonra tekrar daha kalın bir beton dökme süreci uygulanır. Bu etaplar sonucunda radye temel tamamlanır. Temel atılma sırasında betonun güzelce sıkıştığından emin olunmalıdır.
Radye Temel Sarsıntıya Güçlü mıdır?
Radye temelin maksadı binadan gelen toplam yükün tüm yere eşit bir halde iletilmesidir. Bunun için geniş bir temel atılır. Bu temelin toprakla teması öteki temel çeşitlerinden çok daha fazladır. Bu sebeple yük daha geniş bir alana yayılmış olur ve toprak üzerindeki gerilme de azalır.
Radye temel sarsıntıya karşı en sağlam temellerden bir tanesi olarak kabul edilmektedir. Radye temel, zelzele anında yapıyla birlikte hareket eder ve yapıda hasar oluşmasını büyük manada maniler.
Radye Temel Avantajları Nelerdir?
Radye temel bilhassa sarsıntı anında birçok avantaj sağlar. Bunlar şu halde sıralanabilir:
-
Yapı yükünün çok olduğu vakitlerde yerin dayanma kapasitesini artırır.
-
Yapı yükünün yere düzgün yayılmasını sağlar.
-
Radye temel zelzelede hayli muteber bir temeldir.
-
Temel yerin büyük ve kendi içerisinde farklılık gösterdiği alanlarda bu farkı ortadan kaldırır.
-
Bir sarsıntı anında binayla birlikte hareket edeceği için binanın en az hasarı almasını sağlar.