Hazal Yalın
Haftanın seçkisi çeşitli. İzvestiya ve Rosbalt, Rusya’dan Türkiye’ye yaz döneminde beklenen turist akışının iki farklı tarafı üzerinde duruyorlar. Gazeta.RU, Rusya’nın Belarus’a taktik nükleer silah konuşlandırma kararının Çin’de nasıl karşılandığını araştırıyor. Vzglyadov, Avrupa Kurulu lideri ile Fransa devlet liderinin beklenen Çin ziyaretini ele alıyor.
Ama haftanın en farklı yazısı, Nezavisimaya Gazeta’dan. Bu önemli ve prestijli gazetede V. İvanov, dikkat alımlı bir halde hiçbir kaynak göstermeden MİT’in zelzele sonrası Türkiye’de kimi politikleri de kullanarak ruhsal operasyon yürüttüğünü ileri sürüyor. Tartışmalı, fakat kuşkusuz yazının kendisi argümanından daha değerli.
‘Rusya’dan Türkiye’ye uçak biletlerinin fiyatı düştü’
İzvestiya’nın araştırmasına nazaran Rusya havayolu şirketleri Rusya ile Türkiye ortasındaki uçuş pazarının üçte ikisini ellerinde bulunduruyorlar. Her iki ülkenin yetkilileri de seferlerin bu yaz yaklaşık yüzde 50 artırılmasında mutabakat sağladılar; sefer sayısı temmuz-ağustos aylarında haftada 1.200’ü bulacak, bunların 750’si yerli şirketler tarafından yapılacak. Geçen yıl yaptırımlar yüzünden pariteyi muhafazalarını sağlayacak uçakları yoktu; bu nedenle Rusya, Türkiyeli şirketlerin bütün seferlerin yüzde 65’ini gerçekleştirmelerine müsaade vermişti. Lakin Rusya bu yıl gereğince hava filosunu ikili kayıt sisteminden çıkarmayı başardı. Uzmanlara nazaran Rusya bu yıl avantajlı. Firmalar bilet fiyatlarında düşme olduğunu tespit ediyorlar; bahar ve yaz aylarında Türkiye’ye uçuş için ortalama fiyat 21 bin ruble; bu, geçen yılki fiyatlardan yüzde 47 daha düşük. (A. Lvova, M. Talavrinov / İzvestiya, 29 Mart)
‘Rusya ve Çin’in taktik nükleer silah mutabakatı NATO ve ABD’ye bir cevap’
Rusya Lideri Vladimir Putin geçtiğimiz cumartesi günü Moskova ve Minsk’in Belarus topraklarına taktik nükleer silah konuşlandırmakta anlaştıklarını açıkladı. Çinli Küresel Times’in görüştüğü uzmanlara nazaran Rusya bu adımla, ABD ve Batı Rusya-Ukrayna çatışmasına karışmaya yahut kitle imha silahları sevkiyatına devam ederlerse Moskova’nın da karşı tedbir alacağının sinyalini göndermeyi umuyor. Uzmanlara nazaran bir an evvel tesirli bir barış görüşmeleri sistemi kurmak gerek. …
Güney Çin Pedagoji Üniversitesi Rusya Araştırmaları Merkezi’nden Tuy Hen’e nazaran Moskova’nın bu adımı Londra’nın Ukrayna’ya seyreltilmiş uranyum içeren tartışmalı mühimmat gönderme açıklamasına direkt bir yanıt sayılabilir. Putin, bu durumda Rusya’nın “karşılık vermeye mecbur kalacağını” söylemişti. …
Askeri uzman ve televizyon yorumcusu Sun Çunpin ise, Rusya’nın açıklamasının birebir vakitte NATO’nun ABD önderliğinde nükleer silahları yaygınlaştırmaya yönelik uğraşlarını aktive etmesine yanıt olduğunu belirtiyor:
“ABD ‘soğuk savaş’ boyunca Avrupa’daki pek çok müttefik ülkeye nükleer silah konuşlandırdı. ‘Soğuk savaş’ bittiğinde Avrupa topraklarında ABD’nin 4 bin taktik nükleer silahı kalmıştı. O vakitten beri bu sayı büyük ölçüde azalsa bile Silah Denetimi ve Silahların Yayılmasını Tedbire Merkezi’nin 2021 datalarına nazaran bütün Avrupa’da, Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye’deki hava üslerinde hala 100 nükleer savaş başlığı bulunuyor.” … (G. Plakuçev / Gazeta.RU, 27 Mart)
‘Rus turistlerin indirimli erken rezervasyon için vakti daralıyor’
Rusya Turizm Acentaları Birliği ATOR’un açıklamasına nazaran yaz döneminde Türkiye’de dinlenme fiyatları yüzde 20-30 artacak; erken rezervasyonla indirimli cins alımı mevcut durumda en optimal karar olur.
ATOR, Türkiye’nin erken rezervasyon kampanyaları sayesinde turizm operatörlerinin tüm dönem portföyünün yüzde 30-40’ını şimdiden satmayı başardığını da açıkladı. Turistlerin erken rezervasyonla indirimli cins almak için hâlâ az da olsa vakitleri var, fakat bunlar artık kışın olduğu kadar büyük indirimle satılmıyor.
Birlik, nisan ayından itibaren indirimlerin yalnızca muhakkak tesisler için yapılacağını da vurguluyor.
Birlik, Rusya vatandaşlarının yaz dönemine yaklaştıkça Türkiye’deki otellerde büyük fiyat indirimi beklememesi gerektiği ihtarında da bulunuyor. Otel sahipleri Avrupa ülkelerinden de çok sayıda rezervasyon alıyorlar; Rusya’dan talep azalsa bile yerini doldurabilecek imkânları var. (Rosbalt, 30 Mart)
‘MİT’in sarsıntı bölgesindeki ruhsal tesir operasyonları’
MİT, zelzeleye hazırlık ve müdahale konusunda ortaya çıkan sorunlar devam ederken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın popülaritesini güçlendirmek için ruhsal tesir operasyonu düzenledi.
MİT’i 2010’dan beri yöneten Hakan Fidan sarsıntının sonraki günü halkta sarsıntının sonuçları hakkında anlayış oluşturmak için birkaç kademeli bir ruhsal tesir operasyonu buyruğu verdi.
Operasyon, Erdoğan’ın 14 Mayıs’taki cumhurbaşkanlığı seçimi kampanyasının en önemli teması olan, toplumu kutuplaştıran İslamcı ve milliyetçi anlatıya ağırlaştı. MİT, hükümet tarafından denetim edilen medya organlarındaki casuslarına saldırgan bir formda dini temalar ileri sürmelerini, sarsıntı sonucu yaşanan devasa kayıpları berbat yapılara ve inşaat normlarının uygulanmasında devlet denetimi sağlanmayışına değil “kadere ve Allah’a” yormalarını emretti.
MİT, elemanlarını ve casuslarını direkt sarsıntı bölgesindeki dinî cemaat ve kümelere yerleştirdi ve bunları kurtarma takımlarına de soktu. Bu saklı seferberliğin tesiri hükümet kanalları tarafından canlı yayınlanan kurtarma çalışmaları sırasında gözlendi. …
MİT, Diyanet’i de seferber etti. …
Kurtarma çalışmaları tam gaz devam ederken Doğu Perinçek’in Vatan Partisi de birdenbire anti-Amerikan bir kampanyaya başladı. Kampanyada ABD’nin yardım gönderme mazeretiyle Türkiye’yi istilaya hazırlandığı argüman ediliyordu. …
Yeni milliyetçilerin geçmişte MİT’le çalışmış kimi başkanları de yabancı istihbarat örgütlerinin Türkiye’de misyonlu kurtarma takımlarına gizlice çasus yerleştirdiklerini, bunu dikkatle takip etmek gerektiğini açıklamaya başladılar. …
MİT’in zelzele etrafında yapılan tartışmaları yönlendirmek için oynadığı son kart, göçmen tersi tavrıyla bilinen çok sağcı Zafer Partisi başkanı Ümit Özdağ oldu. Eski MİT casusu Özdağ toplumsal öfkeyi Suriyelilere ve öbür göçmen kümelerine yönlendirmek maksadıyla zelzeleden etkilenen kentleri dolaşmaya başladı. … (V. İvanov / Nezavisimaya Gazeta, 30 Mart)
‘Macron, Çin’i ABD ile Avrupa hesabına rekabete hazır olup olmadığı noktasında yoklayacak’
… Muhakkak ki Avrupalı siyasetçilerin Çin ziyaretinin en önemli konusu hiç de Ukrayna krizi olmayacak. Macron da, von der Leyen de kamuoyu karşısında Çin ve Rusya yakınlaşmasından telaş yanılsaması yaratıyor olsalar da ziyaretlerinin emeli daha fazla yararcı bir nitelik taşıyor. AB açıkça, Çin ile yeni bir ticaret savaşına çekilmekten huzursuz. Reuters mart başında, ABD’nin Avrupalı müttefiklerinin Çin’e karşı büyük ölçekli yaptırımlara katılmaya hazır olup olmadıklarını etkin formda yoklamıştı. …
Bu çeşit yaptırımların kabul edilmesi AB ile ÇHC ortasındaki diyaloğa kesin bir son verir. Bundan sonra Avrupalılardan Avrupa’yı sanayisizleştirmeyi hedefleyen Amerikan teşebbüslerinin kabul edilemezliğine dair hiçbir itiraz olamaz; Washington’dakiler de zati dinlemezler bile. Avrupalı üreticilere büyük sübvansiyonlar ve ucuz güç teklif eden enflasyonu düşürme kanunu da tam gaz işliyor. Belirli ki Avrupa seçkininin bir kısmı bu gidişata direniyor; onlara kalsa Çin alternatifini ellerinde tutmak isterler. Bu alternatif, müttefik ABD’ye de baskı aracı olabilir. Görünen o ki Macron’un Çin ziyaretinin esas emeli, Çin’i ABD ile Avrupa hesabına rekabete hazır olup olmadığı noktasında “yoklamak”.
Önemli bir nokta daha var. Yaptırım getirmek ve Brüksel ile Pekin ortasında alakaları tırmandırmak, somut iktisadi sorunlara yol açar. …
Bu bağlamda Rusya’nın Çin bağımlılığının artması problemi de tekrar gündeme geliyor. Hiç kuşkusuz bu türlü bir bağımlılık var. Ancak RF ile ÇHÇ’nin bağımlılığı, Avrupa-Çin ortasındaki durumla karşılaştırıldığında bir dizi kıymetli farklılık gösteriyor. Birincisi, Rusya ile Çin ortasındaki ticaret hacmi 2022’de değerli ölçüde artmış olsa da emtia akışının büyüme temposu itibariyle mesela Hindistan ve Türkiye’nin gerisinde. İkincisi, Rusya ve Çin öngörülebilir bir gelecekte ticaret savaşı beklemiyorlar, buna dair hiçbir emare yok. Üçüncüsü, bağımlılık karşılıklı; iki ülkenin altyapılarının (yeni doğalgaz boru çizgileri, köprüler ve ulaştırma yolları) giderek daha sıkı biçimde birleştirilmesi olgusu da bunu teyit ediyor. … (G. Prostakov / Vzglyad, 31 Mart)