İSTANBUL (İGFA) – İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan sanayi bölümünün devler ligini belirleyen ve 1968’den bu yana aralıksız olarak açıklanan ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2022 yılı sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı.
İSO İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması toplantısına İSO İdare Heyeti Lider Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş katıldı. Öte yandan yeni İSO 500’ün yanında, son 5 yıldır olduğu üzere araştırmanın 50 yıl evvelki yani 1973 yılında yapılan ve 100 Büyük Firma olarak yapılan araştırmanın içeriği de paylaşıldı. İSO 500 çalışmasında 2022 yılında üretimden satışlara nazaran en büyük kuruluş, 418,4 milyar liralık satışlarıyla Tüpraş olurken, bu kuruluş uzun yıllardır sürdürdüğü liderliğini 2022 yılında da korudu. 2022 yılında üretimden satışlara nazaran ikinci büyük kuruluş 189,2 milyar lira ile Star Rafineri oldu. Üçüncü sırada ise 140,1 milyarlık üretimden satışlarıyla Ford Otomotiv yer aldı. Sıralamanın birinci 10’unda yer alan şirketlerde 2021 yılına nazaran bir değişiklik olmadı.
DEPREM BÖLGESİNDEN 66 FİRMA LİSTEDE
Geçtiğimiz yıllarda mayıs ayında paylaşılan araştırmanın, bu yıl 11 vilayetimizi etkileyen ve tüm Türkiye’yi yasa boğan sarsıntı felaketi nedeniyle eylül ayında açıklandığını tabir eden Erdal Bahçıvan, “Bu yılın başında ülkemizi derinden yaralayan Kahramanmaraş sarsıntısını yaşadık. On binlerce vatandaşımızı kaybettik. Acılarımız hala çok taze. Dünyada eşi gibisi olmayan ve 11 vilayetimizi etkileyen felaketin ekonomik yıkımı da büyük oldu. Birçok sanayi tesisimiz haftalarca faaliyete geçemedi. Devletimiz bu bölgede zorlayıcı sebep hali ilan ederek firmalarımızın vergisel yükümlülüklerini erteledi. Takdir edersiniz ki İSO 500 Büyük Listesi içinde her yıl bu 11 vilayetimizden çok sayıda sanayi kuruluşumuz yer alıyor. 2021 listemizde bu sayı 72 idi. 2022 yılında ise bu sayının 66 olduğunu görüyoruz. Bu şirketlerimizin de mali datalarını paylaşabilme noktasına gelmesiyle birlikte İSO 500 araştırmamıza başlayarak en kısa müddette tamamladık.” diye konuştu.
İSO 500’de mali borçların yüzde 64 artışla 796 milyar liradan 1,3 trilyon liraya çıktığını duyuran Erdal Bahçıvan, “Diğer borçların da yüzde 70’e yakın artışla 711 milyar liradan 1,2 trilyon liraya yükseldiği anlaşılıyor. 2021’e misal halde 2022’de de başka borçların mali borçların üzerinde bir büyüme sergilediği dikkat çekiyor. Öbür bir deyişle faaliyetlerin finansmanında ticari borçlar daha fazla kullanılmış durumda. Ticari borç kullanımının artmasından, firmaların kaynak muhtaçlığını finans kuruluşları dışında, kendi içlerinde borçlanarak çözmeye çalıştıklarını anlıyoruz. İktisadın küçülmeye başladığı bir devirde bu borç döngüsüne girilmesi, gerçek dalı en çok zorlayan mevzulardan biri olacaktır. Bu durumun önümüzdeki günlerde bölümler ortasındaki kıymet zincirlerinde bir kırılmaya neden olabileceğine dikkatinizi çekmek istiyorum. İSO 500 kuruluşlarında borçların vadelerine nazaran gelişimine baktığımızda ise kısa vadeli mali borçlardaki artışın yüzde 99 ile uzun vadeli mali borçlardaki yüzde 37’lik artışın üzerinde gerçekleştiğini görüyoruz. Kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki hissesinin 2022’de birinci defa yüzde 50 bandını aşarak yüzde 42,8’den yüzde 52,1’e yükselmesi dikkat çekiyor. Bu artışta, negatif faiz ortamının yanı sıra yeni kredi uygulamalarının kısa vadeli kredi kullanımını özendirmede tesirli olduğu anlaşılıyor. Yüksek faiz ortamında firmaların bu durumdan çok daha olumsuz etkileneceğini söyleyebiliriz.” dedi.
‘DEVREDEN KDV ALACAKLARI BANKA TEMİNATI OLSUN’
Devreden KDV sorunu ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Erdal Bahçıvan, sorunun tahlili noktasında da tekliflerini sundu. Erdal Bahçıvan, “İSO olarak her fırsatta lisana getirdiğimiz devreden KDV sorunu 2022’de çok daha bariz bir hale geldi. İSO 500’ün devreden KDV yükü yüzde 107 oranında artarak 49 milyar liraya yaklaştı.
OVP’NİN BAŞARISI DIŞ KAYNAK AKIŞINI SAĞLAYACAKTIR
Türk sanayicisinin, bilhassa pandemi ile başlayan dış pazarlardaki dalgalanmalara ve kırılmalara, Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı tedarik problemlerine ve içerdeki finansman sorunlarına rağmen, her vakit olduğu üzere 2022 yılında da Türkiye’nin büyüme ve kalkınması gayretinde en ön saflarda yer almaya devam ettiğine vurgu yapan Erdal Bahçıvan, “Bugün sizlerle paylaştığımız İSO 500 datalarını, sanayicilerimizin ülkemizin geleceğine olan inancının bir göstergesi olarak da kabul etmeliyiz. Bu inancın ve azmin azalmadan devam edebilmesi için sanayicimizin, üretim hayatının en büyük muhtaçlığı finansal istikrardır. Bu bağlamda, her fırsatta lisana getirdiğimiz sürdürülebilir ve nitelikli büyüme için gerekli olan finansal istikrarın yine tesisi doğrultusunda iktisat idaresi tarafından atılan adımları değerli buluyoruz. Bu nedenle hepimizin beklediği ve Oda olarak da dayanak verdiğimiz, üzerinde ihtimamlı bir çalışma yapılarak kısa mühlet evvel açıklanan “Orta Vadeli Programı” çok önemsiyoruz. Kararlılıkla uygulanmasını beklediğimiz Orta Vadeli Programın muvaffakiyetinin, ülkemizin uzun müddettir gereksinim duyduğu dış kaynak akışını da sağlayacağına inanıyorum. Bu kaynak akışının; uzun müddettir muhtaçlık duyduğumuz teknolojiye dayalı, nitelikli yeni sanayi yatırımları ile buluşturulması en büyük dileğimiz.” dedi.