Genel Müdürlüğün toplumsal medya hesabından yapılan paylaşımda, ulusal ve memleketler arası medya kuruluşlarında hakikat olmayan bilgiler içeren haberlerin yer aldığı belirtilerek, Türk boğazlarında bekletilen ham petrol yüklü gemilere ait açıklama yapıldı.
Avrupa Birliği (AB) yaptırımları nedeniyle Türk boğazlarından ham petrol yüklü olarak geçen gemilerin P&I sigortalarının geçersiz olması ve bir kaza durumunda sigortanın tazmin edilememesi kelam konusu olduğu söz edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
*Bu durum gerek ilgili AB direktifince gerekse Avrupa’da üst seviye devlet kurumları tarafından teyit edilmiştir. Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu tarafından alınan yaptırım kararları dışında, öteki ülke ve memleketler arası kuruluşların yaptırım kararlarını uygulamakla mükellef değildir.
*Bununla birlikte, yaptırıma tabi bir geminin yahut bir yükün Türk boğazlarından geçmesi halinde meydana gelebilecek ve felaket boyutuna varabilecek bir kazada sigorta şirketinin tazmin sorumluluğunu karşılamaması riskini almamız kelam konusu değildir.
*Unutulmamalıdır ki rastgele bir olayda ziyan gören tarafların ve geminin bulunduğu yerden kaldırılması ile ilgili tazmin sorumluluğu birinci basamakta P&I sigortası kapsamındadır. P&I sigortasının tazmin meblağlarını aşan durumlarda devreye milletlerarası IOPC fon girmekte olup, bu kuruluşun yetkilileriyle Yönetimimiz ortasında gerçekleşen görüşmede rastgele bir kazada geminin yahut yükün yaptırıma tabi olması ve P&I kuruluşu tarafından tazminden imtina edilmesi halinde, zararın fon tarafından da karşılanmaması mümkünlüğünün olduğu söz edilmiştir.
*Birçok ülkedeki mevzuata emsal olarak ulusal mevzuatımız gereği, geçerli bir P&I sigortası sunamayan ham petrol tankerlerinin Türk boğazlarından geçmesi kelam konusu değildir ve bu kural 2002’de beri uygulanmaktadır.
P&I SİGORTA POLİÇELERİNDE TEYİT UYGULAMASI BAŞLATILDI
Açıklamada, 1 Aralık prestijiyle Türkiye kara sularını ve milyonlarca insanın yaşadığı kentleri korumak maksadıyla, “sıkıntılı süreç” geçinceye kadar olmak üzere, ham petrol taşıyan ve Türk boğazlarından geçmek isteyen tankerlerin sundukları sigorta poliçelerinin, bu poliçeleri düzenleyen sigorta firmalarınca teyit edilmesi uygulaması başlatıldığı bildirildi.
P&I sigorta şirketlerinin mevzuatlarını öne sürerek önemli fiyatlar karşılığı düzenledikleri sigorta poliçeleri kapsamında ticari müşterilerine teyit mektubu vermemelerinin kabul edilemeyecek bir durum olduğu vurgulanan açıklamada, şu sözlere yer verildi:
*Talep edilen teyit mektubu, yalnızca kelam konusu geminin boğaz geçişinde sigortasının geçerli olduğuna dair olup yaptırımlara tabi sigorta poliçesi geçersiz olacak rastgele bir gemi için teyit mektubu sunulması üzere bir talebimiz bulunmamaktadır. Sigorta firmaları, rutin olarak olay bazında talep edilen ve verilen bu teyit mektubunu, ülkemiz kelam konusu olduğunda vermekten imtina etmektedirler.
*Sigorta şirketinin bir geminin ambargoya tabi olup olmadığını belirlemesi sıradan bir uygulamadır ve şu anda bekleyen gemiler için de bu araştırmayı yaptığı gemiler mevcuttur. Boğazda bekleyen ham petrol taşıyan gemilerin çok büyük çoğunluğu AB’ye ilişkin gemiler olup, tekrar petrolün çok büyük bir kısmı AB limanlarına gitmektedir.
*AB’nin koymuş olduğu ambargo kurallarına ait tekrar AB’ye ilişkin gemilerle taşınan ham petrole yönelik, sigorta hizmeti veren AB sigorta firmaları tarafından Bakanlığımızın talep ettiği teyit mektubu vermemesinin sebebi anlaşılamamaktadır.
TEYİT MEKTUBU VURGUSU
Açıklamada, halihazırda teyit mektubu veren ham petrol taşıyan gemilerin Türk boğazlarından rutin olarak 1 Aralık’tan bu yana geçtiğine dikkat çekilerek, “Karadeniz’de bekleyen gemi sayısı da haberlerde belirtilen sayıda olmadığı üzere, ’11’i AB limanları varışlı 15′ gemi sayısının fazlalığının da ülkemize bir baskı aracı olarak kullanılması da kabul edilebilir değildir.” denildi.
“KARADENİZ’E ÇIKARILMAYACAK”
Karadeniz’e çıkarak ham petrol yükleyecek gemilerin teyit mektubu vermemesi durumunda Karadeniz’e çıkarılmayarak Ege’de bekletilmesinin de önümüzdeki süreçte alınacak tedbirlerden biri olacağı vurgulanan açıklamada, şu tabirlere yer verildi:
*Öte yandan Tahıl Koridoru kapsamında Marmara Denizi’nde bekleyen gemi sayılarının 100’ü geçtiği devirler olmuş, ilgili tüm kurumlarla birlikte alınan önlemlerle bu sayı 40 gemi civarına düşürülerek deniz trafiğimiz düzenlenmiştir.
*Bilindiği üzere ülkemiz, Tahıl Koridoru’nun hayata geçirilmesindeki en kıymetli aktördür ve Türk boğazlarından ham petrolün geçerek dünya piyasalarına ulaşması için de bundan evvel olduğu üzere bundan sonrada yapan tavrına devam edecektir.
*Ülkemiz rafinerilerine gelen lakin sigorta firmalarınca teyit mektubu verilmeyen gemilerle ilgili kamu faydası ve ülke menfaatimiz dikkate alınarak gerekli çalışmalar yapılmakta olup, yakın vakitte bu gemilerle ilgili farklı uygulama hayata geçirilecektir.
*Ayrıca, kural yürürlüğe girdiğinde Çanakkale Boğazı’ndan geçmek üzere Marmara Denizi’nde bulunan ham petrol yüklü teyit mektubu sunamayan gemilerin, rastgele bir risk oluşturmaması için kara sularımızdan çıkarılması için de bir planlama yapılmaktadır.
*Öte yandan ham petrol yüklü gemi sahiplerinin Türk boğazlarındaki, seyir müddetlerini kapsayacak yeni bir P&I poliçesi sunması da seçenekler ortasındadır. Yönetimimizle birlikte ilgili kurumlarımız gerek ülkeler nezdinde gerekse sigorta firmaları ve armatörler nezdinde gerekli görüşmeleri sürdürmekte olup deniz ticaretinin devamını sağlamak için büyük uğraş sarf eden ülkemiz, gemilerin bayrak devletlerinin de sunacağı her türlü tahlil teklifine açıktır. (AA)