Küresel çip krizi tüm süratiyle devam ederken, geçtiğimiz günlerde yaşanan Tayvan-Çin tansiyonu kaygıları daha da artırdı. Tayvan’ın çip üretiminin yüzde 65’ini karşılaması hasebiyle uzmanlar, bu bölgede yaşanacak bir tansiyonun dünyayı önemli bir krize sürükleyeceğinin altını çiziyor. Bilgisayarlardan akıllı telefonlara, uçaklardan elektrikli araçlara kadar birçok aygıt ve teknoloji temelini oluşturan mikroçiplerin üretimi için birçok ülke de pazardaki Asya egemenliğine alternatif olmak için kolları sıvadı. ABD ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere pek çok ülke pazarın muhtaçlığını karşılamak için altyapı çalışmaları yürütüyor. Son periyotta savunma sanayi başta olmak üzere farklı alanlarda yerli ve ulusal eser ortaya koymaya başlayan Türkiye de bu bahisteki çalışmalarda yeni bir etaba geçmek üzere.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş geçen hafta Kayseri’de katıldığı Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi’nde, dünyada yaşanan çip kriziyle ilgili konuştu. Muş, “Telefon ve bilgisayarlara kadar kullanılabilen bir eser. Burada Tayvan çok kıymetli bir üretici. Bununla ilgili bizim de yatırımlarımız var. Hatta Ankara’da muhakkak bir yer bunun için ayrılmış durumda. Şu an bu yatırımla alakalı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın çalışması kelam konusu” dedi.
‘İLK ÇİPİN ORTAYA ÇIKMASI 2-3 YILI BULUR’
Türkiye’de yerli çip çalışmalarıyla bilinen ve ASELSAN başta olmak üzere birçok kurumla iş birliği yapan YongaTek Microelectronics’in CEO’su Ali Baran, çip üretimi konusunda atılacak adımların hayli kıymetli olduğunu belirtti. Ali Baran, “Türkiye ismine yapılan bu açıklama çok heyecan verici lakin bu biraz vakit alan bir süreç. Altyapı kurma çalışmaları, çeşitli yatırımlarla birlikte bugün bu kararı aldığınızda üretim sınırından birinci çipin çıkması için 2 ila 3 yıllık bir mühlet geçmesi gerekiyor” diye konuştu.
Dünya çip üretiminin yüklü olarak Asya ülkelerinde yapıldığını söyleyen Ali Baran, “Şu an için çip üretiminin yükü Asya ülkelerinde. Bu sıralamaya baktığımız vakit başı Tayvan, Japonya, Güney Kore ve Çin çekiyor” dedi. Çip teknolojisinin gündelik hayata 1980’li yıllardan itibaren girmeye başladığını lisana getiren Baran, bu süreçte tasarım, araştırma ve geliştirme sürecinin ABD’de yapıldığını, üretimin ise Asya’da gerçekleştirildiğini söz etti.
“Bu teknoloji günlük hayata girmeye başladığında şu formda bir telaffuz üzerinden şekillendi: Çip, ABD’nin silikon vadisinde tasarlanır, Tayvan’da üretilir. O vakit için çip teknolojisi bu kadar hayati değildi ve dizaynının stratejik değer taşıdığı fakat üretiminin o denli olmadığı belirlendi. Yani üretim için ucuz iş gücüne muhtaçlık vardı. O vakitler durum böyleydi lakin günümüze geldikçe iş değişti ve çip pazarının hacmi 500 ila 600 milyar dolarlık bir kapasiteye ulaştı.”
‘KRİZ OYUNUNUN KURALLARINI DEĞİŞTİRİR’
Dünya çip üretiminin yüzde 65’inin Tayvan’da yapıldığını belirten Ali Baran, “Dünyada bu mevzuda büyük bir dengesizlik var. ABD yeni yatırımlarıyla birlikte bu yüzdeliğin yalnızca yüzde 10’unu almayı hedefliyor. Yani aslında bu sorunun ne kadar büyük olduğunu söz ediyor” şeklinde konuştu. Üretimin büyük oranda Asya bölgesinde gerçekleşmesinin potansiyel kriz durumlarında tüm dünyayı etkileyeceğini vurgulayan Baran, “Yakın vakitte yaşanan Tayvan-Çin tansiyonuna bakalım. Bu kriz önümüzdeki periyotta büyürse yaşanacakları kolay bir kriz olarak tanımlayamayız. Bu tüm dünyayı etkileyecek ve oyunun kurallarının yine oluşturulacağı bir sonuç doğurur” dedi.
‘BEYAZ EŞYAYA ENTEGRE EDERSEK GLOBAL PAZARA GİRERİZ’
Türkiye’nin çip üretimi konusunda geç kaldığını vurgulayan Baran, son devirde yaşanan gelişmelerin umut verici olduğunu belirterek kelamlarına şöyle devam etti:
“İhracatımızın değerli bir kısmını bu kalemler oluşturuyor. Beyaz eşya üretiminde Avrupa ile yarışan birçok markamız var. Sorumuzun karşılığı da burada gizli. Biz şayet üretimimizi bu bölümlere entegre edebilirsek o vakit global pazara girebileceğimize inanıyoruz. Yani kendi pazarımızı doyurursak dünya pazarına da girmiş olacağız. Yerli şirketlerimizi yerli çipe yönlendirecek adımlar atılırsa bu işte değerli bir oyuncu olabileceğimize inancım tam.”
Küresel teknoloji markalarının Avrupa’da değerli yatırımlar yaptığına dikkat çeken Ali Baran, “Büyük oyuncuların da Türkiye’ye davet edilmesi ilerleme açısından çok kritik bir ehemmiyete sahip” diyerek Malezya modelini örnek verdi. “Malezya bugün kıymetli üreticilerden birisi ve öyküsünü motamot bu formda oluşturdu. Birinci evvel büyük üreticileri ülkelerine çekecek bir taban hazırladılar. Bu biçimde yaparsak yerli fabrikalarımızla pazarı domine edip bir çip üretim üssüne dönüşebiliriz” ifadelerini kullandı.
‘KIRMIK’ SERİ ÜRETİM İÇİN YOLDA
Türkiye’de yerli çip üretimi için kıymetli adımlar atıldığını belirten Ali Baran, yerli şirketlerin memleketler arası konsorsiyumlara dahil olarak bu alandaki gelişmeleri takip ettiğini ve bu tecrübelerin yerli çipe aktarılacağını belirtti. Baran, “Biz YongaTek Microelectronics şirketini kurarken yerli ve ulusal çip üretimine talip olduk. Bu maksatla Türkiye’de birinci defa ‘Kırmık’ platformunu ürettik. Bu şu demek: Biz savunma sanayi ve otomotiv dalı başta olmak üzere birçok kesim tarafından kullanılacak bir çip yaptık. Bu eserimiz şu an deneysel etapta ve testleri yapılıyor. Sayın Sanayi Bakanı’mız da eserimizin tanıtımında bizimle birlikteydi” dedi.
“Bir sonraki etapta ‘Kırmık’ imaj sürece çipini bir eser olarak yerli ve ulusal şirketlerimizin gereksinimlerine karşılık verecek formda seri üretime geçmesini hedefliyoruz. Böylelikle akıllı kent uygulamaları, otomotiv ve savunma endüstrimizde kıymetli bir kalem yerlileşmiş olacak.”