Erciyes Üniversitesi ve Sıhhat Bakanlığı Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) işbirliğiyle geliştirilen TURKOVAC, Faz-1, Faz-2 ve Faz-3 kademelerinin tamamlanmasının akabinde 22 Aralık 2021’de acil kullanım onayını aldı.
Aynı gün seri üretimine başlanan, kısa müddet içinde de yaygın kullanıma sunulan yerli aşı ile Türkiye, dünyada Covid-19’a karşı kendi aşısını üretebilen 9 ülkeden biri oldu. Bu süreçte TURKOVAC’ın birincil aşı, hatırlatma dozu, çocuk ve gençlerdeki tesirini ölçmeyi hedefleyen farklı klinik çalışmalar da uygulamaya alındı.
Birinci yılını dolduran yerli aşıyla ilgili yakın vakitte sevindirici bir gelişme daha yaşandı.
Sağlıklı gönüllülerde, iki doz CoronaVac’a karşı iki doz TURKOVAC aşısının aktifliği ve güvenliğinin değerlendirildiği Faz-3 klinik çalışmasının sonuçları, dünyanın itibarlı bilimsel mecmualarından Vaccines’de bilimsel özgün makale olarak 4 Kasım’da yayımlandı. Böylece, TURKOVAC’ın aktifliği memleketler arası bilimsel alanda kabul gördü.
AŞI UYGULANAN 915 İSTEKLİ 3 AYDAN FAZLA TAKİP EDİLDİ
TURKOVAC Faz-3 Çalışması Sorumlu Araştırıcısı ve Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver, birinci olarak 12 Ocak’ta orta sonuçları açıklanan ve sonrasında gönüllülerin uzun periyodik takibiyle tamamlanan klinik çalışmadan elde edilen bulguları anlattı.
Araştırmada, iki doz TURKOVAC uygulamasının en az CoronaVac kadar faal ve inançlı olduğunu göstermeyi amaçladıklarını vurgulayan Tanrıöver, inaktif olan her iki aşının yapı olarak benzerlik gösterdiğine dikkati çekti.
Tanrıöver, 18-55 yaş ortası, sağlıklı ve önemli hastalıkları olmayan erişkinlerin katıldığı araştırmada istekli alımına 22 Haziran 2021’da başlandığını ve 7 Ocak’ta araştırmanın istekli alımına kapatıldığını anımsatarak, şunları kaydetti:
“Bu süreçte Covid-19 geçirmediğini beyan eden ve aşılanmamış 1290 kişi rastgele iki kümeye ayrıldı. 28 gün ortayla iki doz CoronaVac ya da iki doz TURKOVAC uygulanan bu gönüllüler, semptomlar açısından takip edilmeye başlandı. Ayrıyeten temel aktiflik tahlilinin yapılmasının uygun olduğu 732 gönüllünün 90 günlük takip mühleti değerlendirildi. Güvenlilik manasında da daha geniş bir küme olarak toplam 915 bireyde daha uzun vadeli bir takip yapıldı.”
“TURKOVAC EN AZ CORONAVAC KADAR ETKİN”
Prof. Dr. Tanrıöver, “Araştırma sonucunda PCR ile teşhis almış Covid-19 gelişimi açısından CoronaVac ile karşılaştırıldığında TURKOVAC’ın yüzde 41 oranında bir göreli risk azalması sağladığı saptandı. Bu bulgu ile araştırmanın takip mühleti içinde TURKOVAC’ın en az CoronaVac kadar aktif olduğu değerlendirildi” bilgisini paylaştı.
Yerli aşının enjeksiyon bölgesinde bir ölçü daha fazla ağrı yaptığının saptandığını belirten Tanrıöver, önemli ya da hayatı tehdit eden bir yan tesirin bildirilmediğini vurguladı.
AĞIR HASTALIĞI VE HASTANEYE YATIŞI ÖNLÜYOR
Covid-19’dan korunmak için aşı ve hatırlatma dozlarının kesinlikle yapılması gerektiğine işaret eden Tanrıöver, çalışmanın kıymetine ait, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu araştırma, TURKOVAC’ın daha evvel aşılanmamış ve Covid-19 geçirmemiş şahıslarda aktif ve inançlı olduğunu CoronaVac ile mukayeseli olarak ortaya koydu.
Ayrıca bir müddettir sirkülasyonda olan varyantlarla bir arada dünyada artık Covid-19 aşılarının temel olarak aşılanan şahısları ağır hastalıktan müdafaa tesirinin ön planda olmasına odaklanılıyor. Bu araştırmada da TURKOVAC kümesinde araştırma müddeti boyunca aşının 2’nci dozundan 14 gün sonrasında hastaneye yatması gereken ya da ağır seyreden hiç Covid-19 hadisesiyle karşılaşılmadı. Bu bağlamda, araştırma ile 18-55 yaş ortasındaki şahıslarda güvenlilik profili ortaya konulan TURKOVAC’ın da bu beklentileri karşıladığı gösterilmiş oldu.”